"Dövlət qeydiyyatına alınmışdır" Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyində Qeydiyyat ¹ 2874 18.07.2002-ci il Nazir _________F. Məmmədov

"Təsdiq edirəm" Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi Əmr ¹ 19-T 04.07.2002-ci il Nazir _________F. Məmmədov

 

 

Cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlar üzərində nəzarətin həyata keçirilməsi qaydaları haqqında

 

TƏLİMAT

 

I Fəsil. Ümumi müddəalar

 

1. Bu Təlimat cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlar üzərində nəzarətin təşkili və həyata keçirilməsi qaydalarını müəyyən edir.

2. Cəzaçəkmə müəssisələrinə nəzarət - müəyyən edilmiş cəzaçəkmə rejiminin təmin olunmasına yönəldilmiş, cəzaçəkmə müəssisələrinin zabit və nəzarətçilər heyəti tərəfindən həyata keçirilən, iş və yaşayış yerlərində məhkumların davranışına nəzarət və müşahidə sistemidir.

3. Cəzaçəkmə müəssisələrində cəzaçəkmə rejimi Azərbaycan Respublikasının Cəzaların İcrası Məcəlləsinin və Cəzaçəkmə müəssisələrinin Daxili İntizam Qaydaları ilə müəyyən edilir.

4. Cəzaçəkmə müəssisələrində nəzarətə daxildir:

- yaşayış və istehsalat sahələrində, kamera tipli otaqlarda, cərimə və intizam təcridxanalarında, birnəfərlik kameralarda və müşayiət olunarkən məhkumların davranışına daimi müşahidə;

- yaşayış və iş yerlərində məhkumların yoxlanılması;

- müşayiətsiz hərəkət etmə hüququndan istifadə edən məhkumların davranışına nəzarət;

- məhkumlar tərəfindən rejim qaydalarının pozulması, qaçma halları, itaətsizlik, xuliqanlıq hərəkətləri_, törədilməsi ehtimal olunan digər cinayətlərin qarşısının alınması;

- mühafizə qurğularının, yeraltı qurğuların, kommunikasiyaların və qaçma üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan digər yerlərin vəziyyətinin yoxlanılması;

- cəzaçəkmə müəssisəsində istifadəsi qadağan edilmiş əşyaların aşkar olunub götürülməsi məqsədi ilə məhkumlar üzərində və onların olduqları yerlərdə axtarış və baxış tədbirlərinin keçirilməsi;

- nəqliyyat vasitələrinin yüklənib-boşaldılmasına nəzarət, onların müəssisənin ərazisində nəzarət buraxılış məntəqəsinə qədər müşayiət edilməsi;

- məhkumların qohumları və digər şəxslərlə görüşlərinin keçirilməsi;

- məhkumların müəyyən edilmiş geyim qaydalarına riayət etmələrinin təminatı;

- cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlarla müəyyən olunmuş qarşılıqlı münasibət qaydasına onlarla birgə işləyən şəxslər tərəfindən riayət olunmasına nəzarət, habelə Azərbaycan Respublikasının Cəzaların İcrası Məcəlləsinə əsasən cəzaçəkmə müəssisələrinə daxil olan və çıxan şəxslərə, onların əşyalarına baxışın keçirilməsi.

5. Müəssisənin mühafizəsi və məhkumların davranışına nəzarətin gücləndirilməsi üçün qarovulun şəxsi heyəti cəlb edilir və avtonəqliyyat, rabitə, mühəndis-texniki qurğu və digər texniki vasitələr tətbiq edilir.

6. Cəzaçəkmə müəssisələrinin Daxili İntizam Qaydalarının tələblərinin təmin edilməsi üçün məhkumların özfəaliyyət təşkilatlarından istifadə oluna bilər.

7. İxtisaslaşdırılmış müalicə müəssisələrində saxlanılan məhkumlar üzərində nəzarət cəzaçəkmə müəssisələri üçün müəyyən olunmuş qaydada həyata keçirilir. Müalicə müəssisələrində nəzarətin xüsusiyyətləri postların tabelində öz əksini tapır.

8. Məhkumlar dəmir yolu, avtomobil, su və hava nəqliyyatı vasitələri daşınarkən, habelə onlar məhkəmə orqanlarına müşayiət edilərkən onlara nəzarət qarovul heyətinə həvalə olunur və Əlahiddə Müşayiət Taburunun Əsasnaməsinə müvafiq həyata keçirilir.

9. Nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmətin həcmindən və müəyyən edilmiş normalardan asılı olaraq hər bir cəzaçəkmə müəssisəsi üçün nəzarətçilərin sayı cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi və Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Penitensiar xidmətin (bundan sonra - PX) rejim və nəzarət şöbəsi tərəfindən müəyyən edilir və Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirinin müavini - PX-in rəisi tərəfindən təsdiq olunur.[1]

10. Cəzaçəkmə müəssisəsinin obyektlərində nəzarətçi postlarının sayı postların tabeli ilə müəyyən olunur (əlavə 1). Postların tabeli cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi, PX-in rejim və nəzarət şöbəsi tərəfindən hazırlanır və PX-in rəisi tərəfindən təsdiq olunur. Postların tabelinə yaşayış və istehsalat sahələrinin sxemi əlavə olunur. Bu sxemdə təcrid olunmuş sahələr (sektorlar), yaşayış, məişət, istehsalat və digər binalar, yeraltı qurğu və kommunikasiyalar, qaçmaq üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan yerlər, nəqliyyat vasitələrinin ərazi üzrə hərəkət yolu və onların yüklənib-boşaldılma yerləri, nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmət aparma marşrutları göstərilir. Sxem cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi tərəfindən təsdiq edilir.

11. Nəzarətin təşkili və vəziyyəti üçün cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi məsuliyyət daşıyır.

 

II Fəsil. Cəzaçəkmə müəssisələrində nəzarətin təşkili

 

12. Cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlar üzərində nəzarətin təşkilinə daxildir:

- nəzarət üzrə tədbirlərin planlaşdırılması;

- nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmətin təşkili;

- xidmət aparmanın nəticələrinin yekunlaşdırılması.

13. Nəzarət üzrə tədbirlərin planlaşdırılmasını cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi və onun əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini hər ay üçün həyata keçirir. Planda aşağıdakı tədbirlər nəzərdə tutulur:

- zabit və nəzarətçilər heyətinin döyüş hazırlığının yüksəldilməsi;

- qaçma hallarının və rejim pozuntularının qarşısının alınması;

- texniki vasitələrin tətbiq edilməsi;

- şəxsi heyətin xidməti ustalığının yüksəldilməsi;

- özfəaliyyət təşkilatlarının fəal üzvləri ilə aparılan iş.

Plana əlavə olaraq istehsalat və yaşayış sahələrində axtarışların keçirilməsi barədə aylıq cədvəl tərtib olunur (əlavə 2).

Tədbirlər planının və axtarış cədvəlinin birinci nüsxəsi cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavinində, ikinci nüsxəsi isə rejim və nəzarət şöbəsinin rəisində saxlanılır.

 

Nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmətin təşkili

 

14. Nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmətin təşkilinə daxildir:

- gündəlik nəzarətin təşkili üzrə qərarın hazırlanması;

- şəxsi heyətin hazırlanması;

- tapşırıqların verilməsi və nəzarətə cəlb edilən qüvvələrin qarşılıqlı fəaliyyətinin təşkili;

- nəzarətin həyata keçirilməsinin yoxlanılması.

15. Gündəlik nəzarətin təşkili üzrə qərar müəssisə rəisi tərəfindən qəbul edilir və nəzarət planı şəklində tərtib edilir (əlavə 3).

Cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin əməliyyat rejim işləri üzrə müavini rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi ilə birlikdə növbəti gün üçün nəzarətin təşkilinə dair gündəlik təkliflər hazırlayıb, təsdiq üçün cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisinə təqdim edir.

Nəzarət planında aşağıdakılar göstərilir:

- nəzarətin həyata keçirilməsinə cəlb ediləcək qüvvə və vasitələr;

- xidmətin vaxtı və yeri;

- axtarış aparılacaq sahələr;

- xidmətin aparılmasına nəzarət.

16. Yaşayış sahəsində gün bölgüsünə riayət olunmasını təmin etmək üçün təyin olunmuş nəzarətçilər və müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi, cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi və ya onun əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini tərəfindən təlimatlandırılırlar.

Təlimatlandırma zamanı müəssisədə əməliyyat şəraiti onların nəzərinə çatdırılır, sahələr üzrə əməkdaşların yerləşdirilməsi elan edilir, tapşırıqlar verilir və onların yerinə yetirilməsinin xüsusiyyətləri izah olunur, nəzarətçilərlə və məhkumların özfəaliyyət təşkilatları ilə qarşılıqlı əlaqə qaydası müəyyən edilir, vəzifələrini yerinə yetirmə müddəti və vəziyyət haqqında məruzə etmə qaydası göstərilir. Təlimatlandırma müddəti 10-15 dəqiqə olmalıdır.

17. Nəzarətçilərin hazırlığı, bir qayda olaraq, xidmətə gələn gün müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini və ya rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi tərəfindən aparılır.

Hazırlığa daxildir:

- böyük nəzarətçilərin təlimatlandırılması;

- nəzarətçilər növbəsinin şəxsi heyətinin gözlənilməz hadisələr zamanı hərəkət etmələri üçün təlimatlandırıcı xarakter daşıyan təlim məşğələlərinin keçirilməsi:

- işçi heyəti ilə tərbiyə işi;

- şəxsi heyətin maddi-texniki təminatı;

- xidmət üçün əmrin verilməsi.

Hazırlığın müddəti yerinə yetiriləcək tapşırıqdan, şəxsi heyətin ümumi hazırlıq səviyyəsindən və digər hallardan asılı olaraq 30 dəqiqədən az olmamalıdır.

18. Nəzarətçilərin və böyük nəzarətçinin təlimatlandırılması cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini və ya rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi tərəfindən həyata keçirilir.

Təlimatlandırılma zamanı keçən növbə ərzində nəzarətçilər növbəsinin xidmətinin yekunları, əməliyyat şəraiti, hər bir növbənin tapşırıqları və onların yerinə yetirilməsinin xüsusiyyətləri izah olunur, habelə şəxsi heyətin xidmətə hazırlanması üçün nə etmək lazım olduğu və geyim forması (hava şəraitindən asılı olaraq) göstərilir.

19. Şəxsi heyətlə təlimatlandırıcı xarakter daşıyan təlim məşğələləri obyektlərin sxem və maketlərindən, əyani vəsaitlərdən, qaçmağa meyilli məhkumların fotoşəkillərindən istifadə olunmaqla sinifdə və ya bilavasitə obyektlərdə keçirilir (kamera tipli otaqda, cərimə (intizam) təcridxanasında, görüş otağında və s.).

Təlim məşğələsində növbənin tərkibi elan olunur, nəzarətçilər növbəsinin nəzərinə əməliyyat şəraiti çatdırılır, tapşırıqlar verilir, həmçinin müdiriyyətin obyektlərdəki nümayəndələri elan edilir. Məşğələlər zamanı şəxsi heyətin ümumi və xüsusi vəzifələrini, mürəkkəb vəziyyətdə hərəkət etmə qaydasını bilməsi yoxlanılır. Bu zaman nəzarətçilərin qaçmağa və digər rejim pozuntularına meyilli məhkumları tanımalarına, məhkumların istifadə etdikləri fəndləri, mühafizə xəttinə yaxın əraziyə müşahidənin qayda və üsullarını bilmələrinə diqqət yetirilir, məhkumlarla qeyri-qanuni əlaqəyə yol verilməməsinin, xidmət apararkən qanunçuluğa riayət edilməsinin və yüksək sayıqlıq göstərilməsinin vacibliyi nəzərə çatdırılır. Eyni zamanda onların növbənin digər nəzarətçiləri və cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları ilə qarşılıqlı əlaqə qaydası müəyyən edilir və maddi-texniki təminatı yoxlanılır.

Hər bir nəzarətçilər növbəsinə xidmətə başlamaq üçün əmr müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini və ya rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi tərəfindən müəyyən olunmuş yerdə verilir.

Əmr verilməzdən əvvəl böyük nəzarətçi nəzarətçiləri sıraya düzür, onların təchizatını yoxlayır, müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavininə və ya rejim və nəzarət şöbəsinin rəisinə məruzə edir. Məsələn: "Cənab kapitan!

Nəzarətçilər növbəsi tapşırıq almaq üçün düzülmüşdür. Növbə rəisi gizir .... (soyadı)".

Əmr verən şəxs şəxsi heyətin xidməti hazırlığını, geyiminin yararlığını yoxladıqdan sonra: "Növbə-Düzlən", "Farağat" komandalarını verib, əlini baş geyiminə yaxınlaşdıraraq əmr verir.

20. Nəzarətçilər növbəsinə verilən əmrdə (əlavə 11) göstərilir:

- növbənin tapşırığı;

- qanunçuluğa riayət olunması, məhkumlarla və onların qohumları ilə qeyri-qanuni əlaqələrə yol verilməməsi üzrə tədbirlər;

- qarovul və obyektlərdəki müdiriyyət nümayəndələri ilə əlaqənin saxlanılması qaydası;

- xidmət aparma müddəti.

Əmr qısa və aydın verilir. Əmrdə fövqəladə hallar və təbii fəlakət zamanı hərəkət etmə qaydası göstərilə bilər.

Nəzarətçilər növbəsi xidmətə başlama haqqında əmr aldıqdan sonra, xidmətin başlanmasına 15 dəqiqə qalmışdan gec olmayaraq, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin yanına gəlirlər. Böyük nəzarətçi müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə edir, məsələn: "Cənab mayor! Nəzarətçilər növbəsi xidmətə tam heyətdə gəlib. Böyük nəzarətçi gizir .... (soyadı)".

Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi növbənin tərkibi ilə tanış olduqdan sonra mövcud əməliyyat şəraiti haqqında məlumat verir və zəruri hallarda növbənin qarşısında əlavə vəzifələr qoyur.

Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin icazəsi ilə nəzarətçilər növbəsi xidmətə başlayır.

 

Nəzarət xidmətinin yoxlanılması

 

21. Nəzarətin həyata keçirilməsinin yoxlanılması cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi tərəfindən təşkil olunur.

Yoxlamaların sayı və vaxtı cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi tərəfindən nəzarət planında nəzərdə tutulur.

Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi xidmətin aparılmasını həftədə 2 dəfədən az olmayaraq, əməliyyat-rejim işləri üzrə rəis müavini və rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi isə hər gün yoxlamalıdır.

Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və obyektlərdəki müdiriyyət nümayəndələri tərəfindən xidmət aparılmanı cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi və onun tapşırığına əsasən məsul şəxslər yoxlayır.

22. Postlarda və nəzarətçilərin xidmət apardığı yerlərdə növbənin say tərkibi, xidməti sənədlər, obyektin ərazisinin vəziyyəti, nəzarət iz zolağı, hasarlar, rabitə vasitələri, siqnalizasiya, habelə kamera tipli otaqda, cərimə (intizam) təcridxanasında məhkumların saxlanma qaydası və şəraiti, görüşlərin verilməsi, bağlama, sovqat və banderolların qəbulu və verilməsi, obyektlərdə məhkumların sayı yoxlanılır.

23. Məhkumların davranışına nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmət aparmanın yoxlanılmasının nəticələri gündəlik nəzarət planında qeyd edilir.

24. Nəzarətçilər növbəsinin yoxlanılması zamanı xidmət aparma qaydalarının kobud pozulması aşkar olunduqda - sərxoşluq, məhkumlarla qeyri-qanuni əlaqəyə girmə və s. kimi pozuntuya yol vermiş şəxs xidmətdən kənarlaşdırılaraq, dərhal bir nəfərin müşayiəti ilə müəssisə rəisinin yanına göndərilir.

 

Xidmət aparmanın nəticələrinin yekunlaşdırılması

 

25. Nəzarətçilər növbəsinin xidmət aparmasının nəticələri növbədən sonra yekunlaşdırılır.

Xidmət başa çatdıqda müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi böyük nəzarətçiyə qiymət ("əla", "yaxşı", "kafi", "qeyri-kafi") - verir. Böyük nəzarətçi isə hər bir nəzarətçini qiymətləndirir.

Ayrıca yerləşmiş obyektdə növbənin xidmət aparmasına qiyməti, obyektdə olan müdiriyyət nümayəndəsi ilə razılaşdırmaqla böyük nəzarətçi verir.

26. Nəzarətçilər heyətinin xidmət aparmasının nəticələri hər ay müəssisə rəisi və onun əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini tərəfindən yekunlaşdırılır. Ötən ay üzrə xidmət aparmanın nəticələri yekunlaşdırılmaqla eyni zamanda gələn ay üçün tapşırıqlar qoyulur. Yekunlaşdırmada cəzaçəkmə müəssisəsinin rejim-nəzarət şöbəsinin rəisi iştirak etməlidir.

27. Məhkumların davranışına nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə nəticələr hər ay cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi tərəfindən, əməliyyat-rejim işləri üzrə rəis müavininin və rejimi və nəzarət şöbəsi rəisinin mütləq iştirakı ilə yekunlaşdırılır.

Cəzaçəkmə müəssisəsində nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə hər bir növbəyə bütövlükdə (müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi, nəzarətçilər növbəsi, müdiriyyətin obyektlərdəki nümayəndələri) cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi tərəfindən dörd ballıq sistem üzrə qiymət verilir və növbənini təhvil-təslim üzrə raportlar kitabında qeyd olunur.

 

III Fəsil. Nəzarəti təşkil edən məsul şəxslərin vəzifələri

 

Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi

 

28. Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi məhkumlar üzərində nəzarətin təşkili sahəsində borcludur:

- cəzaçəkmə müəssisəsinin obyektlərində məhkumlar üzərində nəzarəti təşkil etməyə və gündəlik nəzarət planını təsdiq etməyə;

- həftədə bir dəfədən az olmayaraq, cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşlarına və nəzarətçilər növbəsinə xidmət aparma üzrə tapşırıqlar verməyə;

- məhkumlar tərəfindən itaətsizlik göstərilməsinin qarşısını almaq üçün qərar qəbul etməyə və itaətsizliyin təşkilatçılarının təcrid olunmasına rəhbərlik etməyə;

- məhkumlar üzərində şəxsi axtarışların, otaqlarda, yaşayış sahəsinin və istehsalat obyektlərinin ərazisində baxış və axtarışların keçirilməsini, nəqliyyat vasitələrinin yoxlanılmasını və onların obyektlərin əraziləri üzrə müşayiət edilməsini təşkil etməyə;

- hər gün bir dəfədən az olmayaraq kamera tipli otaqda, cərimə (intizam) təcridxanasında məhkumların saxlanılma qaydasını və şəraitini yoxlamağa;

- əməliyyat-rejim işləri və istehsalat üzrə rəis müavinləri və rejim-nəzarət şöbəsinin rəisi ilə birlikdə mühafizənin, nəzarətin, məhkumların təcridinin, qadağan olunmuş əşyaların məhkumlara ötürülməsi səbəblərinin və şəraitinin vəziyyətini qiymətləndirməyə, istehsalat və yaşayış sahələrinin, kamera tipli otaqların, cərimə və intizam təcridxanalarının hasarlarını, rabitə vasitələrinin, siqnalizasiyanın və işıqlandırmanın vəziyyətini, istehsalatda rejimin əsas tələblərinə riayət olunmasını yoxlamağa və nöqsanların aradan qaldırılması üçün tədbirlər görməyə, yoxlamanın nəticələri barədə akt tərtib etməyə;

- həftədə bir dəfədən az olmayaraq bölük komandirini dinləməyə, xarici iz zolağında olan nöqsanların aradan qaldırılması üçün tədbir görməyə;

- məhkumlar üzərində nəzarətin həyata keçirilməsi nəticələrini həftədə bir dəfədən az olmayaraq təhlil etməyə və bu nəticələri rejimin möhkəmləndirilməsi üzrə tədbirlərin işlənib hazırlanmasında və keçirilməsində istifadə etməyə;

- nəzarətçilərin təlim-tərbiyə işində iştirak etməyə, onların xidmət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına qayğı göstərməyə.

29. Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi fövqəladə hallar zamanı mühafizənin gücləndirilməsi barədə mühafizə bölüyünün komandirinə göstəriş verə bilər.

 

Cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini

 

30. Cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini cəzaçəkmə müəssisəsində müəyyən olunmuş rejimin təmin olunması üzrə bütün işi şəxsən təşkil edir, gündəlik nəzarət planında nəzərdə tutulmuş tədbirlərin yerinə yetirilməsi üçün bilavasitə cavabdehlik daşıyır.

O, borcludur:

- məhkumların davranışı barədə məlumatları, nəzarətçilərin və müəssisə əməkdaşlarının xidmətlərinin nəticələrini təhlil etməyə və bu məlumatları nəzərə alaraq cəzaçəkmə müəssisəsində rejimin təmin olunması üzrə tədbirlər işləyib hazırlamağa və həyata keçirməyə;

- əməliyyat şəraitini öyrənməyə və hərtərəfli bilməyə, hər hansı bir dəyişikliyi nəzərə almaqla bu barədə müəssisə rəisinə məruzə etməyə, habelə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisini və böyük nəzarətçini məlumatlandırmağa;

- məhkumlar üzərində nəzarətin təşkili üzrə gündəlik təkliflər hazırlamağa və rejim-nəzarət şöbəsinin rəisi ilə birlikdə nəzarət planı tərtib etməyə;

- rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi ilə birlikdə gündəlik və aylıq axtarış planlarını tərtib etməyə;

- obyektlərdə və yaşayış sahəsində gün bölgüsünün təmin edilməsi üçün müdiriyyət nümayəndələri tərəfindən təyin edilmiş müəssisə əməkdaşlarının hazırlığını və gündəlik təlimatlandırılmasını təşkil etməyə;

- məhkumlar tərəfindən rejim pozuntularına yol verilməsi barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin, nəzarətçilərin və cəzaçəkmə müəssisəsi əməkdaşlarının məruzələrinə və raportlarına baxmağa və bunlar üzrə zəruri tədbirlər görməyə;

- kamera tipli otaqlarda, cərimə və intizam təcridxanalarında məhkumların saxlanılma qaydasını və şəraitlərini gündəlik yoxlamağa, kamera tipli otaqlar üzrə növbətçilərin cədvəlini təsdiq etməyə;

- müəssisədə nizam-intizam qaydalarının saxlanmasına kömək məqsədi ilə məhkumların özfəaliyyət təşkilatlarının, briqadirlərin, yataqxana üzrə növbətçilərin və digər məhkumların işini təşkil etməyə;

- nəzarətçilərlə aparılan təlim-tərbiyə işini təşkil etməyə.

 

Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi

 

31. Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi nəzarətçilər növbəsinin, habelə istehsalat obyektlərindəki cəzaçəkmə müəssisəsi əməkdaşlarının xidmətinə rəhbərlik edir, gün bölgüsünün dəqiq yerinə yetirilməsi və müəyyən olunmuş rejimin təmin olunması üçün cavabdehlik daşıyır. O, bir qayda olaraq, nəzarətçilər növbəsi ilə eyni vaxtda xidmətə başlayır.

O, borcludur:

- müəssisənin əməliyyat şəraitini daima bilməyə, hər hansı bir dəyişikliyi vaxtında nəzarətçilər növbəsinin və cəzaçəkmə müəssisəsi əməkdaşlarının nəzərinə çatdırmağa, zərurət yarandıqda onlara əlavə tapşırıqlar verməyə;

- vaxt bölgüsünə əsasən məhkumları sıraya düzüb yoxlayaraq işə çıxartmağa;

- gün bölgüsünün dəqiq yerinə yetirilməsinə nəzarət etməyə, şəxsən və ya böyük nəzarətçi vasitəsilə müəyyən olunmuş siqnalları verməyə;

- məhkumların kamera tipli otaqlarda, cərimə (intizam) təcridxanasında, birdəfərlik kameralarda saxlanılma şəraitinə riayət olunmasına nəzarət etməyə;

- nəqliyyat vasitələrinin yüklənib-boşaldılmasına, istehsalat və yaşayış sahələrində onların müşayiət olunması üçün təyin olunmuş şəxslərin işinə rəhbərlik etməyə;

- axtarışların və yoxlamaların aparılmasını, məhkumların qohumları və digər şəxslərlə görüşlərini, barələrində müvafiq qərarlar çıxarılmış şəxslərin cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otaqlara keçirilməsini təşkil etməyə;

- müəssisədəki nizam-intizam qaydalarının saxlanılmasına kömək məqsədi ilə məhkumların özfəaliyyət təşkilatlarının işinə daima rəhbərlik etməyə;

- böyük nəzarətçi ilə birlikdə növbə ərzində bir dəfədən az olmayaraq yeraltı tikililərin və kommunikasiyaların maneə qurğularının, qaçmaq üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan yerlərin vəziyyətini yoxlamağa və daxili nəzarət iz zolağının iki saatdan bir yoxlanılmasına nəzarət etməyə;

- məhkumlardan qadağan olunmuş əşyaların götürülməsi haqqında nəzarətçilərin məruzələrini dinləməyə, qərar qəbul etməyə və müəssisədə rejim pozuntularının qeydiyyatı kitabını aparmağa;

- böyük nəzarətçinin xidmət aparmasını qiymətləndirməyə.

Xidmət vaxtı müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi bu Təlimatdan başqa müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin xüsusi təlimatına əsaslanaraq xidməti təşkil edir və aparır.

 

Rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi

 

32. Rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi müəssisə rəisinə və onun əməliyyat-rejim işləri üzrə müavininə tabedir. O, nəzarətçilər heyətinin birbaşa rəisidir, onların döyüş, xidmət hazırlığına, tərbiyəsinə, intizamına, nəzarətçilər tərəfindən xidmətdə istifadə olunan texniki vasitələrin (qandal, göz yaşardıcı qaz), mühəndis-texniki qurğuların işlək vəziyyətdə olmasına, əsas və köməkçi hasarların, daxili nəzarət iz zolağının tələblərə uyğun olmasına cavabdehdir.

33. Rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi borcludur:

- nəzarətçilər növbəsi tərəfindən xidmət aparılan obyektlərdə əməliyyat şəraitini bilməyə;

- nəzarət üzrə xidmətin müəyyən olunmuş həcminin yerinə yetirilməsini təmin etməyə;

- nəzarətçilər növbəsinin qüvvə və vasitələrinə diqqət yetirməyə, onların xidmətinin nəticələrini öyrənməyə, gün ərzində xidmətin təşkilinə dair təklif verməyə;

- müəssisədə məhkumların davranışına, qaçmağa meyilli məhkumların vaxtaşırı yoxlanılmasına nəzarət etməyə:

- müəssisəyə daxil olan və çıxan nəqliyyat vasitələrinin yoxlanılmasına nəzarət etməyə;

- müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini ilə birlikdə növbəti gün üçün məhkumlar üzərində nəzarətin təşkilinə, axtarış və baxış tədbirlərinə dair təkliflər hazırlamağa;

- nəzarətçilərin xidmətə seçilməsi, yerləşdirilməsi və hazırlanması işini təşkil etməyə;

- həftədə 2 dəfədən az olmayaraq yaşayış sahəsinə, istehsalat obyektlərinə, kamera tipli otaqlara, cərimə və intizam təcridxanalarına baxış keçirməyə və aşkar olunmuş nöqsanları aradan qaldırmağa;

- nəzarət iz zolağının, yeraltı tikililərin və kommunikasiyaların maneə, qurğularının vəziyyətini yoxlamağa;

- nəzarətçilər heyətinin döyüş, tərbiyə, xüsusi taktiki və texniki vasitələrdən istifadə hazırlığı üzrə məşğələlər keçirməyə;

- məhkumların müəssisədən qaçma, qadağan edilmiş əşyaları saxlama, digər rejim pozulması zamanı tətbiq etdikləri fəndləri öyrənməyə və onları nəzarətçilərə izah etməyə;

- cəzaçəkmə müəssisəsinə yeni gəlmiş məhkumların qəbul edilməsində iştirak etməyə;

- məhkumlara müşayiətsiz hərəkət etmə hüququ verilməsində iştirak etməyə;

- nəzarətçilər növbəsinin vəziyyəti barədə müəssisə rəisinə və onun əməliyyat-rejim işləri üzrə müavininə gündəlik məruzə etməyə və məhkumlar üzərində nəzarətin gücləndirilməsinə dair təkliflər verməyə;

- kamera tipli otaqlarda, cərimə və intizam təcridxanalarında nəzarətçilər tərəfindən xidmət aparmanı hər gün yoxlamağa;

- nəzarətçilər növbəsinin apardığı xidmətin nəticələrinin qeydiyyatı kitabını (əlavə 5) və xidmət cədvəlləri aparmağa.

 

İstehsalat sahəsində müdiriyyət nümayəndəsinin - cəzaçəkmə müəssisəsi əməkdaşının vəzifələri

 

34. İstehsalat (iş) sahəsində cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşı - müəssisə müdiriyyətinin nümayəndəsi məhkumlar üzərində inzibati rəhbərliyi təmin edir, məhkumların rejim qaydalarına əməl etmələrinə, onların əməyinin təşkilinə cavabdehdir. O, öz vəzifələrini müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi altında həyata keçirir.

O, borcludur:

- məhkumların davranışına nəzarət etməyə;

- məhkumların gün bölgüsünə riayət etmələrini təmin etməyə;

- məhkumların işə vaxtında başlamasına və qurtarmasınma nəzarət etməyə, qarovul rəisinə müşayiət üçün sifarişdə göstərilən vaxtda məhkumların çıxarılmasına dair göstəriş verməyə:

- hər saatdan bir məhkumları iş yerində yoxlamağa (sıraya düzlənmədən). Məhkum iş yerində olmadıqda, bu barədə böyük nəzarətçiyə məlumat verməyə və onun şəxsiyyətini müəyyənləşdirmək üçün tədbirlər görməyə;

- istehsalat obyektlərində məhkumların işini təşkil etməyə. Hər bir məhkumun öz briqadasının tərkibində işləməsinə, onun üçün müəyyən olunmuş yerdə tapşırılmış işi yerinə yetirməsinə nəzarət etməyə;

- məhkumlar tərəfindən əmək intizamının və daxili intizam qaydalarının pozulmasının qarşısını almağa;

- əmək alətlərinin istifadə olunmasına və saxlanmasına, habelə lak, boya materiallarının verilməsinə və onların sərf olunmasına nəzarəti həyata keçirməyə;

- məhkumlar tərəfindən texniki təhlükəsizlik qaydalarına riayət edilməsinə nəzarət etməyə;

- iş qurtardıqdan sonra məhkumlar üzərində nəzarətin nəticələri və onlar tərəfindən rejimin pozulması barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə, zəruri hallarda isə müəssisə rəisinə məruzə etməyə.

35. Cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşı istehsalat obyektində öz vəzifələrini nəzarətçilərlə və obyektin mühafizəsi üzrə qarovul rəisi ilə sıx qarşılıqlı əlaqədə yerinə yetirir. İri istehsalat obyektlərində cəzaçəkmə müəssisəsi müdiriyyətinin nümayəndəsi funksiyasını həyata keçirən və istehsalat sahələrində qayda-qanunun saxlanması üçün təyin edilmiş şəxslərin xidmətinə rəhbərlik edən növbətçi təyin edilə bilər.

 

IV Fəsil. Nəzarətçilər növbəsi

 

36. Məhkumlar üzərində nəzarəti həyata keçirmək üçün təyin edilmiş nəzarətçilər qrupuna - nəzarətçilər növbəsi deyilir.

Nəzarətçinin məhkumlar üzərində nəzarət üzrə öz vəzifələrini yerinə yetirdiyi yerə (əraziyə) - post deyilir.

37. Nəzarətçilər növbəsi yaşayış və ona bitişik istehsalat sahələrində, habelə ayrı yerləşmiş istehsalat obyektlərində məhkumlar üzərində nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmətin aparılması üçün təyin olunur. Müvəqqəti və ya qısa müddətli obyektlərə təyin olunmuş nəzarətçi, bu obyektlərin mühafizəsinə cəlb edilmiş qarovul xidmətinə daxil edilə bilər.

38. Nəzarətçilər növbəsinin tərkibinə daxildir: böyük nəzarətçi və nəzarətçilər. Zəruri hallarda xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisələrdə və iri istehsalat obyektlərində böyük nəzarətçiyə köməkçi təyin edilə bilər.

Nəzarətçilər növbəsinin say tərkibi yerinə yetirilən tapşırığın xüsusiyyətindən, xidmət aparma müddətindən və qüvvələrin mövcudluğundan asılı olaraq müəyyən edilir.

Nəzarətçilər növbəsi xidmətə 12 saatdan çox olmayaraq silahsız təyin olunurlar. Gecə vaxtı xidmətin aparılması, habelə mühafizə olunan obyektin ərazisinə və binaya baxış iki nəzarətçi, yaxud nəzarətçi və bir nəfər cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşı ilə həyata keçirilir.

Nəzarətçilər növbəsi xidməti gündəlik geyim formasında aparır, xidmət apardığı posta uyğun olaraq sol döşünün üstündə fotoşəkil yapışdırılmış 65x95 mm ölçülü döş nişanı (böyük nəzarətçi, yaşayış sahəsi üzrə nəzarətçi və.s) gəzdirir.

39. Nəzarətçilər növbəsi tərəfindən xidmətin müvəffəqiyyətlə aparılmasına aşağıdakı tədbirləri həyata keçirməklə nail olunur:

- qarşıya qoyulmuş tapşırıqların yerinə yetirilməsinin təmin edilmsi üçün daim tərbiyə işləri aparmaqla;

- şəxsi heyəti yüksək sayıqlıq, fədakarlıq, xidməti borcun yerinə yetirilməsinə həmişə hazır olma və verilmiş tapşırıqların yerinə yetirilməsi üçün şəxsən məsuliyyət daşıma ruhunda tərbiyə etməklə;

- yerinə yetirilən tapşırıqların dövlət əhəmiyyətli olmasının şəxsi heyət tərəfindən düzgün başa düşülməklə, cəzaların icrası qanunvericiliyini öyrənməklə, xidmət apararkən qanunçuluğa ciddi riayət etməklə;

- məhkumlar üzərində nəzarətin təşkilində və həyata keçirilməsində cəzaçəkmə müəssisəsinin müdiriyyəti ilə qarşılıqlı əlaqəni saxlamaqla;

- cəzaçəkmə müəssisəsi müdiriyyətinin tabeçiliyində olan nəzarətçiləri yaxından tanıması, onlara qarşı yüksək tələbkarlıq göstərməsi, onların xidməti ustalığının daima təkmilləşdirməsi və xidmətin aparılmasına gündəlik nəzarətin həyata keçirməsi ilə;

- müəssisədəki əməliyyat şəraitinin dəyişməsinə, rejim pozuntuları və hazırlanan cinayətlər barədə daxil olmuş məlumatlara vaxtında və tez reaksiya verməklə.

40. Məhkumlara nəzarət üzrə xidmətin aparılması nəzarətçilərdən xidməti anda riayət olunmasını, qanunçuluğa ciddi əməl edilməsini, doğruluq, yüksək sayıqlıq, xidməti ustalıq və təşəbbüskarlıq tələb edir.

 

Nəzarətçilər növbəsinin tabeçiliyi

 

41. Nəzarətçilər növbəsi rejim və nəzarət şöbəsinin rəisinə, müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavininə, cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisinə və müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə tabedir.

Nəzarətçilər növbəsinin müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin tabeçiliyinə keçməsi, böyük nəzarətçinin xidmətə gəlməsi barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə etdiyi andan başlayır. Tabeçilikdən çıxması isə nəzarətçilər növbəsinin bilavasitə tabeçiliyində olduğu vəzifəli şəxsə tapşırığın yerinə yetirilməsi barədə böyük nəzarətçinin məruzəsindən sonra sayılır.

42. Nəzarətçilər növbəsini yoxlamaq hüququna onların tabe olduqları bütün birbaşa rəislər malikdirlər.

Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Naziri, PX-in rəhbərliyi və digər səlahiyyətli şəxslər nəzarətçilər növbəsini, onların tabe olduqları əməkdaşın müşayiəti ilə yoxlaya bilərlər.

43. Böyük nəzarətçi nəzarətçiləri yoxlamağa gəlmiş şəxsə məruzə edir. Məsələn: "Cənab mayor! Növbə ərzində heç bir hadisə baş verməmişdir (və ya hadisə baş vermişdir). Böyük nəzarətçi gizir..." (soyadı)".

Böyük nəzarətçi və nəzarətçilər yalnız bilavasitə tabe olduqları əməkdaşların, Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirinin, PX-inrəhbərliyinin göstərişlərini yerinə yetirirlər. Yoxlamanı həyata keçirən digər səlahiyyətli şəxslər yalnız xidmət aparma qaydalarının pozulmasının aradan qaldırılmasına dair göstərişlər verə bilərlər.

44. Nəzarətçilərə intizam tədbirlərini birbaşa rəisləri tətbiq edə bilər.

 

Nəzarətçilərin hüquq və vəzifələri

 

45. Nəzarətçilər xidmət apararkən aşağıdakı hüquqlara malikdirlər:

- məhkumlardan onlar üçün müəyyən olunmuş vəzifələrin və davranış qaydalarının yerinə yetirilməsini tələb etmək;

- rejim pozuntularına yol vermiş, cinayət etməyə cəhd edən və ya cinayət törətmiş şəxsləri saxlamaq və onları müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin yaxud müdiriyyətin obyektdə olan nümayəndəsinin yanına gətirmək;

- məhkumlar üzərində axtarış aparmaq, onların yerləşdiyi və işlədiyi yerlərə baxış keçirmək, şəxsi əşyalarını yoxlamaq və cəzaçəkmə müəssisəsində istifadəsi qadağan olunmuş əşyaları götürmək (qadağan olunmuş əşyalar götürülərkən akt tərtib olunur);

- müşayiətsiz hərəkət etmək hüququna malik olan məhkumların buraxılış vərəqəsinin olmasını yoxlamaq, onlardan müəyyən olunmuş hərəkətetmə marşrutuna və davranış qaydalarına riayət olunmasını tələb etmək;

- yaşayış binalarına baxış keçirərkən növbətçi məhkumlardan vəziyyət və orada olan məhkumların sayı barədə məruzə olunmasını tələb etmək və müvafiq qaydanı yaratmaq barədə ona göstəriş vermək;

- Azərbaycan Respublikası Cəzaların İcrası Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydada istehsalat sahəsinə, müəssisənin ərazisinə daxil olan və oradan çıxan mülki işçilərin üstünə və əşyalarına müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin icazəsi ilə baxış keçirmək.

46. Nəzarətçilər xidmətin aparılması qaydalarını pozma hallarına görə qanunla müəyyən olunmuş qaydada intizam və ya cinayət məsuliyyəti daşıyırlar.

47. Nəzarətçilər borcludurlar:

- öz vəzifələrini dəqiq bilməyə və onları yerinə yetirərkən yüksək dərəcədə sayıqlıq, cəsarət və çeviklik göstərməyə;

- xidmət üzrə tabe olduğu şəxslərdən aldığı əmr və göstərişləri sözsüz və dəqiq yerinə yetirməyə;

- qanunçuluğa ciddi əməl etməyə, məhkumların ləyaqətini alçaldan hallara yol verməməyə;

- məhkumların törətdikləri rejim pozuntularının və cinayət hərəkətlərinin qarşısını qətiyyətlə almağa;

- xidmətə daxil olarkən postların tabelinə və alınmış əmrə əsasən qəbul edəcəyi vasitələrin mövcudluğunu, miqdarını və sazlığını yoxlamağa;

- qəbul etdiyi sahədə məhkumlar üzərində nəzarətin gücləndirməsi üçün istifadə olunan mühəndis-texniki vasitələrin vəziyyətinə nəzarət etməyə;

- növbə ərzində baş vermiş hadisələr barədə geniş və ətraflı yazılı izahat verməyə;

- dövlət əmlakının qorunub saxlanmasına vicdanlı münasibət bəsləməyə;

- şəxsi təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl etməyə, müdafiə və hücumetmə fəndlərinə yiyələnməyə;

- məhkumların yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına əməl etməsinə nəzarət etməyə;

- xidmət aparmanın nəticələri barədə 30 dəqiqədən bir, baş vermiş hadisalər barəsində isə dərhal böyük nəzarətçiyə və ya müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə etməyə.

48. Növbədə olan nəzarətçilərə öz postunu tərk etmək, xidmətdən yayınmaq, məhkumlarla, onların qohumları ilə, digər şəxslərlə xidmətdən kənar əlaqəyə girmək, habelə onların xidmətlərindən istifadə etmək qadağandır.

 

Böyük nəzarətçi

 

49. Böyük nəzarətçi qarşıya qoyulan tapşırığın növbədə olan hər bir şəxs tərəfindən dəqiq yerinə yetirilməsinə, qanunçuluğa riayət olunmasına, habelə növbənin istifadəsində olan texniki vasitələrin saxlanmasına və saz vəziyyətdə olmasında cavabdehdir.

O, borcludur:

- obyektdəki vəziyyəti, növbəyə verilmiş tapşırığı, onun yerinə yetirilmə qaydasını, nəzarətçilərin vəzifələrini bilməyə, onların hərəkətlərini qətiyyətlə və bacarıqla idarə etməyə;

- nəzarətçilərdən yüksək çeviklik, intizamlılıq, dərin bilik və xidməti vəzifələrinin dəqiq yerinə yetirilməsini tələb etməyə;

- hər bir nəzarətçiyə növbədən qabaq tapşırıq verməyə, xidmət vaxtı qurtardıqdan sonra isə xidmətin nəticələrini yekunlaşdırmağa və növbənin hər bir üzvünün xidmətini qiymətləndirməyə;

- nəzarətçilərin xidmətini yoxlamağa, postlardakı vəziyyət və xidmətin nəticələri barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə etməyə və hər iki saatdan bir, hadisə baş verdikdə isə dərhal obyektdə olan qarovul rəisinə məlumat verməyə;

- qaçmağa meyilli və rejimi qərəzli pozan məhkumları tanımağa, soyadlarını, iş və yataq yerlərini bilməyə və onlara daimi müşahidəni təmin etməyə;

- daxili nəzarət iz zolağını müşahidə etməyə, rejim pozuntularının, cinayətlərin törədilməsi üçün münasib yerləri, qaçmaq üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan sahələri bilməyə və yoxlamağa;

- müəssisədə gün bölgüsünə riayət olunmasına nəzarət etməyə və müəyyən olunmuş siqnalları verməyə.

50. Böyük nəzarətçi bu Təlimatın 49-cu bəndində qarşıya qoyulmuş tələbləri yerinə yetirməkdən əlavə yaşayış sahəsində aşağıda qeyd olunanları yerinə yetirməyə borcludur:

- xidmətə başlayarkən müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi ilə birlikdə yaşayış sahəsində, iş obyektlərində, kamera tipli otaqlarda, cərimə və intizam təcridxanalarında, karantində, tibb-sanitariya hissəsində məhkumların sayını dəqiqləşdirməyə, habelə rabitə vasitələrinin və siqnalizasiyanın işlək vəziyyətdə olmasını yoxlamağa;

- müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi altında gün bölgüsünün yerinə yetirilməsini təmin etməyə, müəssisəyə qadağan olunmuş əşya və vasitələrin daxil olması hallarını aşkar edib qarşısını almağa, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və ya yaşayış sahəsi üzrə nəzarətçi ilə birlikdə yatmaq vaxtından qalxma vaxtına kimi yataqxanadakı məhkumları bir dəfədən, qaçmağa meyilli məhkumları isə üç dəfədən az olmayaraq yoxlamağa;

- müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin göstərişi və ya cədvələ əsasən müəyyən olunmuş marşrut üzrə yaşayış sahəsinin ərazisində məhkumların davranışına, lağımatma və səddi dəfetmə yolu ilə qaçmaq üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan yerlərə, yeraltı qurğuların və kommunikasiyaların maneələrinə xüsusi diqqət yetirməklə növbə ərzində üç dəfədən az olmayaraq baxış keçirməyə;

- cərimə və intizam təcridxanalarında, birnəfərlik kameralarda və kamera tipli otaqlarda xidmət aparan nəzarətçilərə məhkumların işə və gəzintiyə çıxarılması, yoxlama keçirilməsi zamanı kömək etməyə;

- gecə vaxtı uzunmüddətli görüş otağında olan məhkumların və onların qohumlarının davranışına nəzarət etməyə;

- işdən qayıdan məhkumların üzərində axtarış aparmağa və məhkumun əvəzinə başqa şəxsin yaşayış sahəsinə keçməməsinə nəzarət etməyə;

- yaşayış sahəsində iş üçün alətlərin məhkumlara verilməsini və alətlərin qəbul edilməsini həyata keçirməyə, həmin alətlərin qeydiyyat kitabını aparmağa (əlavə 6);

- nəzarətçilər qida qəbul edərkən onları əvəz etməyə;

- nəzarət planında xidmətə daxil olma haqqında qeydlər aparmağa.

51. Bu Təlimatın 49-50-ci bəndlərində qeyd olunanlardan əlavə xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisələrində böyük nəzarətçi borcludur: təsərrüfat və məişət xidməti işlərində çalışan məhkumların ehtiyac olmadan yaşayış sahəsinə keçmələrinin qarşısını almağa, məhkumların işə çıxarılmasının və işdən sonra qəbul edilməsinin kamera tipli otaqlar üzrə ardıcıllıqla keçirilməsinə nəzarət etməyə və onların yaşayış sahəsində toplanmalarına yol verməməyə, yalnız əvvəlki briqada kamera tipli otağa daxil olduqdan sonra, növbəti briqadanın nəzarət buraxılış məntəqəsindən buraxılmasını təmin etməyə.

Böyük nəzarətçiyə bu Təlimatın 48-ci bəndində göstərilənlərdən başqa, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin icazəsi olmadan hər hansı bir nəzarətçini növbədən buraxmaq qadağandır.

 

Yaşayış sahəsi üzrə nəzarətçi

 

52. Nəzarətçi yaşayış sahəsində böyük nəzarətçinin rəhbərliyi altında xidmət aparır.

O, borcludur:

- məhkumlar tərəfindən gün bölgüsünün yerinə yetirilməsinə nəzarət etməyə və onlardan davranış qaydalarına riayət etmələrini tələb etməyə;

- cədvəllə müəyyən olunmuş vaxtda müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və ya böyük nəzarətçi ilə birgə yaşayış sahəsinin ərazisini gəzməyə və məhkumların davranışına nəzarət etməyə. Rejim pozuntularına yol vermiş məhkumlara irad tutmağa, lazım olduqda isə onları müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin yanına gətirməyə;

- qaçmağa meyilli məhkumların soyadlarını, yataq yerlərini bilməyə, üzdən tanımağa, gecə vaxtı hər saatdan bir onları yataq yerlərində olmasını yoxlamağa, gündüz vaxtı həmin məhkumların hər saatdan bir müvafiq qeydiyyat kitabında qeyd olunmalarına nəzarət etməyə;

- böyük nəzarətçinin göstərişi ilə yaşayış sahəsində işləyən məhkumlara iş alətləri verməyə, işin axırında həmin alətləri qəbul etməyə və bu barədə xüsusi kitabda qeydiyyat aparmağa;

- nəqliyyat vasitələrinin yüklənib-boşaldılmasına nəzarət etməyə, onları nəzarət-buraxılış məntəqəsinə qədər müşayiət etməyə, sürücülərin məhkumlarla ünsiyyətinə yol verməməyə, məhkumların qaçma məqsədi ilə nəqliyyat vasitələrindən istifadə etməmələrinə nəzarət etməyə;

- cədvəllə müəyyən olunmuş vaxtda daxili qadağan zonasının hasarını və ona bitişik ərazini yoxlamağa;

- böyük nəzarəçinin göstərişinə əsasən kamera tipli otaqlar üzrə nəzarətçi ilə birlikdə şəxsi təhlükəsizlik tədbirlərinə riayət etməklə, məhkumları gəzintiyə və işə çıxarmağa.

 

İstehsalat sahəsi üzrə nəzarətçi

 

53. İstehsalat sahəsi üzrə nəzarətçi öz vəzifələrini müəssisə müdiriyyətinin nümayəndəsi ilə qarşılıqlı əlaqədə yerinə yetirir və məhkumlarıngün bölgüsünə və onlar üçün müəyyən olunmuş davranış qaydalarına riayət etmələrinə nəzarət edir.

O, borcludur:

- istehsalat sahəsində məhkumların, habelə qaçmağa meyilli şəxslərin sayını və onların iş yerlərini bilməyə;

- postların tabeli ilə nəzərdə tutulmuş qaydada (marşrut üzrə) istehsalat sahəsinin ərazisinə və orada yerləşən binalara baxış keçirməyə, qaçma üçün münasib yerlərə və qadağan olunmuş əşyaların saxlanması ehtimal olunan yerlərə xüsusi diqqət yetirməyə;

- cədvəl üzrə növbə ərzində iki dəfədən az olmayaraq qaçma izlərini və ya qaçmaya hazırlıq işlərini aşkar etmək məqsədi ilə daxili nəzarət iz zolağını, daxili qadağan zonasının hasarının vəziyyətini və ona bitişik ərazini yoxlamağa;

- istehsalat otaqlarının, yeraltı qurğu və kommunikasiyaların yerlərini bilməyə, növbə ərzində iki dəfədən az olmayaraq yeraltı kommunikasiyaların maneə qurğularının vəziyyətini yoxlamağa;

- məhkumların öz iş yerlərində olmasına və bir sexdən digərinə keçməməsinə nəzarət etməyə, onlar tərəfindən cinayət törətmək məqsədi ilə istifadə edilə biləcək əşyaların düzəldilməsi cəhdlərinə yol verməməyə, aşkar edib qarşısını almağa;

- hər saatdan bir şəxsən və yaxud müdiriyyətin istehsalat obyektindəki nümayəndəsi ilə birlikdə sıraya düzmədən məhkumların sayını yoxlamağa;

- məhkumların qaçma üçün nəqliyyat vasitələrindən istifadə etməmələrinə nəzarət etməyə, iş üçün tapşırıq verilmiş nəqliyyatlar istisna olmaqla, gecə obyektdə avtomaşınların, traktorların və digər nəqliyyat vasitələrinin saxlanılmasına icazə verməməyə;

- məhkumun iş yerində olmamasına qaçma hallarını və ya digər cinayətləri aşkar etdikdə, habelə məhkumların itaətsizlik göstərməsi hallarında dərhal böyük nəzarətçiyə və müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə etməyə;

- obyektin mühafizəsi üzrə qarovul rəisi və mühəndis-texniki işçilərlə əlaqə saxlamağa;

- iş vaxtı qurtardıqda məhkumların toplanış yerinə vaxtında gəlməsini təmin etməyə.

 

Cərimə (intizam) təcridxanası, kamera tipli otaqlar və birnəfərlik kameralar üzrə nəzarətçi

 

54. Nəzarətçi cərimə (intizam) təcridxanasında, kamera tipli otaqlarda və birnəfərlik kameralarda məhkumların müəyyən edilmiş saxlanılma qaydasının təmin edilməsinə və onlara etibarlı nəzarət olunmasına cavabdehdir.

O, borcludur:

- məhkumların cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otaqlara və birnəfərlik kameralara keçirilmə qaydasını və orada saxlanılma şəraitini dəqiq bilməyə;

- növbəni təhvil alarkən, məhkumların cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otaqlara və birnəfərlik kameralara keçirilməsi haqqında qərarları kameralarda saxlanılan məhkumların sayı ilə tutuşdurmağa və onların qeydiyyat kitabında aparılan qeydlərə uyğunluğunu yoxlamağa, kameranın, qapıların, qıfılların, pəncərə barmaqlıqlarının, rabitə və siqnalizasiya vasitələrinin, gəzinti həyətlərinin, mühəndis qurğularının vəziyyətini yoxlamağa, kameraya baxış, məhkumlar üzərində axtarış keçirməyə; məhkumları yalnız müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi və böyük nəzarətçinin iştirakı ilə cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otaqlara, birnəfərlik kameralara keçirməyə və vaxtında oradan azad etməyə. Cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otaqlara və birnəfərlik kameralara keçirilən və oradan buraxılan hər bir məhkumun üzərində axtarış aparmağa;

- müntəzəm olaraq pəncərə barmaqlıqlarını, kameraların qapılarını və qıfıllarını yoxlamağa, hər dəfə məhkumlar kameralardan çıxarıldıqdan sonra qadağan olunmuş əşyaları və qaçma üçün hazırlıq görülməsi hallarını aşkar etmək məqsədi ilə orada baxış keçirməyə;

- cərimə (intizam) təcridxanalarında, kamera tipli otaqlarda və birnəfərlik kameralarda saxlanılan məhkumların işinə nəzarət etməyə və onlara verilən alətlərin müvafiq kitabda qeydiyyatını aparmağa;

- kameraların qapılarını və giriş qapılarını daima qıfılla bağlı saxlamağa;

- kameralarda təmizliyə, məhkumlar tərəfindən gün bölgüsünə riayət olunmasına, onların gəzintiyə vaxtında çıxarılmasına (gəzinti ən azı iki nəzarətçinin iştirakı ilə keçirilir), müəyyən olunmuş norma üzrə qidalanmasına, kameralarda müəyyən olunmuş istilik dərəcəsinin (+18°S-dən aşağı olmamaq şərti ilə) saxlanılmasına nəzarət etməyə;

- böyük nəzarətçinin və ya müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin iştirakı kameralar üzrə məhkumların səhər və axşam yoxlamasını aparmağa;

- kameralarda saxlanılan məhkumların sayına və davranışlarına daima nəzarət etməyə;

- cərimə (intizam) təcridxanasını kamera tipli otaqları və birnəfərlik kameraları yoxlayan şəxsləri qarşılamağa, onları müşayiət etməyə və aşağıdakı şəkildə məruzə etməyə: "Cənab mayor! Xidmətin yerinə yetirilməsi zamanı heç bir hadisə baş verməmişdir (və ya bu hadisə baş vermişdir). Gizir ... (soyadı)";

- kameraya keçirilərkən məhkumlardan götürülmüş əşyaların saxlanmasını təmin etməyə;

- hadisə baş verdikdə dərhal müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə etməyə, sayıqlığı artırmaqla alınmış tapşırığı dəqiqliklə yerinə yetirməyə;

- kameraların açarlarını daima özündə saxlamağa;

- şikayət və ərizə yazmaq üçün məhkumlara kağız və qələm verməyə;

- cərimə (intizam) təcridxanasında, kamera tipli otaqlarda və birnəfərlik kameralarda saxlanan məhkumların qeydiyyat kitabını aparmağa (əlavə 7).

Nəzarətçiyə bu Təlimatın 48-ci bəndində göstərilənlərlə yanaşı qadağan edilir: kameraları təkbaşına açmaq, məhkumları müstəqil olaraq bir kameradan digərinə keçirmək, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisindən və böyük nəzarətçidən başqa digər şəxslərə kameraların açarlarını vermək.

 

Görüşlərin keçirilməsi, sovqat, bağlama və banderolların qəbulu və verilməsi üzrə nəzarətçi

 

55. Görüşlərin keçirilməsi, sovqat, bağlama və banderolların qəbulu və verilməsi üzrə nəzarətçi məhkumlar, onların qohumları və digər şəxslər tərəfindən görüşlərin keçirilməsi zamanı davranış qaydalarına riayət edilməsinin təmin olunmasına, sovqat, bağlama və banderolların müəyyən olunmuş qaydaya müvafiq olaraq verilməsinə görə cavabdehdir.

O, borcludur:

- görüşlərin keçirilməsi, sovqat, bağlama və banderolların qəbul edilməsi və verilməsi qaydasını və şərtlərini dəqiq bilməyə və onlara riayət etməyə;

- məhkumlara onların qohumları və digər şəxslərlə görüşü yalnız müəssisə rəisinin, müəssisə rəisi olmadıqda isə, onun müavininin yazılı icazəsi ilə təqdim etməyə;

- görüşdən əvvəl və sonra məhkumların üzərində axtarış aparmağa, onların görüşə səliqəli gəlmələrinə nəzarət etməyə;

- sovqat, bağlama və banderollara baxış keçirməyə, qadağan olunmuş əşyaları aşkar etdikdə akt tərtib etməklə götürməyə, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin icazəsi ilə sovqat, bağlama və banderolları məhkumlara verməyə;

- görüş, sovqat, bağlama və banderolların qəbul otağının təmizliyini təmin etməyə;

- görüşlərin, sovqat, bağlama və banderolların verilməsinin qeydiyyat vərəqələrində və müvafiq kitabda qeydiyyat aparmağa (əlavə 8).

56. Məhkumlarla görüşə gəlmiş vətəndaşlara baxış müəyyən olunmuş qaydada keçirilir.

 

Müşayiətsiz hərəkət etmə hüququ verilmiş məhkumlar üzrə nəzarətçi

 

57. Müşayiətsiz hərəkət etmə hüququ verilmiş məhkumlar üzrə nəzarətçi onların müəyyən olunmuş davranış qaydalarına riayət etmələrinə nəzarət edir.

O, borcludur:

- müşayiətsiz hərəkət etmək hüququ verilmiş məhkumları, onların iş obyektlərini, hərəkət marşrutlarını, işdən çıxma və yaşayış sahəsinə qayıtma vaxtını bilməyə;

- müşayiətsiz hərəkət etmə hüququ olan məhkumlar yaşayış sahəsindən işə çıxarkən, onların əvəzinə bu hüququ olmayan məhkumların çıxmamasına nəzarət etməyə;

- məhkumları müntəzəm olaraq iş yerində yoxlamağa, onların təyin olunmuş marşrutdan kənara çıxmamasına, yerli əhali ilə əlaqəyə girməməsinə nəzarət etməyə;

- məhkumun iş obyektində olmaması barədə dərhal müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə etməyə;

- məhkumların vaxtında yaşayış sahəsinə qayıtmasını və onların üzərində axtarış aparılmasını təmin etməyə.

 

Cəzaçəkmə müəssisəsinin tibb-sanitariya hissəsində saxlanılan məhkumlar üzrə nəzarətçi

 

58. Nəzarətçi məhkumlar tərəfindən rejimə və daxili intizam qaydalarına riayət edilməsinin təmin olunmasına cavabdehdir.

O, borcludur:

- hər palatada olan məhkumların sayını, qaçmağa meyilli olanların isə soyadlarını bilməyə və üzdən tanımağa. Növbə ərzində dörd dəfədən az olmayaraq onların sayını yoxlamağa;

- həkimin (feldşerin) icazəsi olmadan məhkumların bir palatadan digər palataya keçməməsinə nəzarət etməyə;

- tibb personalının təhlükəsizliyini təmin etməyə;

- növbə ərzində iki dəfədən az olmayaraq rejim pozuntularını, qaçma və digər cinayətlərə hazırlıq əlamətlərini aşkar etmək məqsədi ilə tibb-sanitariya hissəsinin otaqlarını və ərazisini yoxlamağa. Cinayət niyyətlərini həyata keçirmək məqsədi ilə istifadə edilə biləcək sahələrə, yaşayış və kommunal-məişət otaqlarına xüsusi diqqət yetirməyə;

- məhkumun tibb-sanitariya hissəsində olmadığını aşkar etdikdə, dərhal müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə və böyük nəzarətçiyə məruzə etməyə;

- tibb-sanitariya hissəsinə qəbul olunan və ya oradan çıxan məhkumların üzərində axtarış aparmağa;

- təsərrüfat və məişət xidməti işlərində çalışan məhkumların davranışına daima nəzarət etməyə.

 

Böyük nəzarətçinin xidmətə hazırlanması

 

59. Böyük nəzarətçi təcrübəli nəzarətçilərdən təyin olunur. Onların hazırlığı PX-in rejim və nəzarət şöbəsinin və cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi tərəfindən işlənib hazırlanan proqram əsasında təlim toplanışlarında həyata keçirilir, məşğələlərin keçirilməsinə PX-in nümayəndələri və cəzaçəkmə müəssisəsinin rəis heyəti cəlb edilir.

Təlim toplanışı başa çatdıqdan sonra, hər bir təlim keçən şəxsdən məqbul qəbul edilir. Bu şəxslərin böyük nəzarətçi vəzifəsinə layiq olmasıPX-in nümayəndələrinin iştirakı ilə müəssisə rəisləri və onların müavinləri tərəfindən müəyyən olunur. Toplanış proqramlarını tam mənimsəmiş və mövcud tələblərə cavab verən nəzarətçilər PX-in əmri ilə vəzifəyə təyin olunurlar. Təlim toplanışını keçməmiş və əmrlə elan olunmamış nəzarətçilərin böyük nəzarətçi vəzifəsinə təyin olunması qadağandır.

Böyük nəzarətçilərin peşə hazırlığının yüksəldilməsi aşağıda göstərilənlərlə əldə edilir:

- onlarla xidmətin aparılması qaydası barədə təlimatlandırma keçirilir;

- aylıq məşğələlər keçirilir, xidmətin aparılmasına yekun vurulur, qabaqcıl iş təcrübəsi təbliğ və tətbiq edilir;

- PX-in rejim və nəzarət şöbəsi tərəfindən payız-qış və yaz-yay mövsümlərinin əvvəlində iki günlük toplanış keçirilir.

Xidmətin aparılmasında ciddi nöqsanlara yol vermiş və ya növbə tapşırıqlarının yerinə yetirilməsini təmin edə bilməyən böyük nəzarətçilərPX-in rəisinin əmri ilə tutduqları vəzifədən azad edilirlər.

 

V Fəsil. Cəzaçəkmə müəssisələrində nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmət

 

Nəzarətçilər növbəsinin dəyişdirilməsi

 

60. Məhkumlar üzərində nəzarətin həyata keçirilməsi üçün təyin olunmuş növbənin dəyişdirilməsi gün bölgüsü ilə müəyyən olunmuş vaxtda həyata keçirilir. İstehsalat sahələrində müdiriyyətin nümayəndələri növbəni müstəqil dəyişirlər. Dəyişilən nəzarətçi növbəni təhvil alan nəzarətçiyə məhkumların sayı, obyektlərdəki vəziyyət, məhkumlar üzərində müşahidənin nəticələri və rəislərdən alınmış göstərişlər haqqında məlumat verir. Növbəni təhvil alan nəzarətçi məhkumların iş yerlərini və sayını yoxlayır.

61. Nəzarətçilər növbəsi müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin, istehsalat sahələrində isə - bu sahələrdəki müəssisə-müdiriyyəti nümayəndəsinin müşahidəsi altında dəyişdirilir (növbəni təhvil alır).

Yeni növbənin böyük nəzarətçisi dəyişilən növbənin böyük nəzarətçisinə özünü təqdim edir, hansı ki, müəssisədəki vəziyyət və müşahidənin nəticələri barədə ona məlumat verir.

Növbəni təhvil almazdan əvvəl böyük nəzarətçi xidmət aparmanın xüsusiyyətlərini xatırladır, hər bir nəzarətçinin vəzifəsini müəyyən edər və aşağıdakılar barədə göstəriş verir:

- hansı postu qəbul etmək;

- postda nəyi qəbul etmək;

- xidməti tapşırıqlar;

- hadisə zamanı necə hərəkət etmək;

- onunla və müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi ilə əlaqə qaydası və xidmətin aparılma müddəti.

Nəzarətçi postu qəbul edərkən postların tabelinə uyğun olaraq mühafizə altına qəbul edəcəyi əşya və vasitələrin sazlığını, bütövlüyünü şəxsən yoxlayır və növbəni təhvil verən nəzarətçidən postdakı vəziyyət barədə məlumat alır.

62. Böyük nəzarətçi nəzarətçilərin postları qəbul etmələri (təhvil vermələri) barədə məruzələrini dinləyir, siyahı üzrə əmlakı qəbul edir (təhvil verir) və nəzarət planında imza edir. Böyük nəzarətçilər növbənin dəyişdirilməsi, habelə aşkar edilmiş bütün nasazlıqlar barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə edirlər.

 

Yaşayış sahəsində nəzarət

 

63. Yaşayış və ona bitişik istehsalat obyektlərinə nəzarət müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin bilavasitə rəhbərliyi altında nəzarətçilər növbəsi, habelə müdiriyyət nümayəndələri qismində təyin edilmiş cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları tərəfindən həyata keçirilir.

64. Yaşayış sahəsində nəzarəti həyata keçirərkən, nəzarətçilər və cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları borcludurlar:

- iki nəfərdən az olmayaraq cədvəllə müəyyən edilmiş vaxtda təyin edilmiş marşrutla ərazini, yataqxanaları, məişət və tədris binalarını yoxlamağa, məhkumların davranışına və gün bölgüsünə riayət etmələrinə nəzarət etməyə;

- məhkumların öz dəstələrinin yerləşdiyi sahədə olmalarına, ərazidə cərgə ilə hərəkət etmələrinə, yardımçı otaqlarda yatmamalarına, qumar oynamamalarına nəzarət etməyə;

- cədvələ əsasən (əlavə 9) qaçma üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan yerləri, yeraltı tikililərin və kommunikasiyaların maneə qurğularını, nəzarət iz zolağını yoxlamağa, daxili nəzarət iz zolağına məhkumların girməsinin qarşısını almağa, yaşayış sahəsinə qadağan olunmuş əşyaların hasardan atılmasına yol verməməyə və zərurət yarandıqda məhkumların üzərində axtariş aparmağa;

- yataqxanalar üzrə növbətçilərin işini yoxlamağa, onlardan yataqxananın təmiz saxlanılmasını, artıq əşyaların saxlanılmamasını, geyim əşyaların və ayaqqabıların xüsusi ayrılmış yerdə saxlanılmasını, yatağın cəzaçəkmə müəssisəsində müəyyən edilmiş qaydada yığılmasını, istilik sobalarının vaxtlı-vaxtında yandırılıb söndürülməsini, elektrik xəttinin saz olmasını tələb etməyə; briqadir və növbətçi məhkumlardan məhkumların sayı, harada olmaları barədə məruzə etmələrini tələb etməyə, məsələn: "Vətəndaş mayor (gizir). Üçüncü dəstədə siyahı ilə 90 məhkum var, onlardan 30-u işdə, 2-si xəstəxanada, qalan məhkumlar tədris məşğələsindədirlər. Növbətçi məhkum ... (soyadı)";

- yaşayış və ona bitişik istehsalat sahələrinə gəlmiş nəqliyyat vasitələrinə və onların vaxtında sahədən çıxarılmasına nəzarət etməyə.

65. Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və ya onun göstərişi ilə böyük nəzarətçi gün bölgüsü ilə müəyyən olunmuş vaxtda müvafiq siqnallar verir (yatmaq, yuxudan durmaq, səhər gimnastikasına çıxmaq və s.).

Məhkumlar sıraya düzülən vaxt nəzarətçilər onların fəsilə uyğun, habelə müəyyən olunmuş nümunədə paltar və ayaqqabı geyinmələrini yoxlayırlar. Müəyyən olunmuş nümunəyə və fəsilə uyğun geyinməmiş şəxslər mövcud nöqsanları aradan qaldırmaq üçün geri qaytarılırlar.

Məhkumlar düzlənməmişdən qabaq müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və nəzarətçilər əvvəlcədən onlar üçün müəyyən edilmiş yerləri tuturlar və məhkumları iş yerlərinə müşayiət etmək üçün qarovula təhvil verirlər.

66. Məhkum rejimi pozduqda, cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları və nəzarətçilər onu intizama dəvət edir, lazım gəldikdə isə saxlayır və müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin otağına qədər müşayiət edirlər. Məhkum xəbərdarlıq ediləndən sonra da cəzaçəkmə müəssisəsi əməkdaşlarının və nəzarətçilərin tələblərini yerinə yetirmədikdə və yaranmış vəziyyət (ətrafa məhkumlar toplandıqda və s.) onu müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin yanına gətirməyə imkan vermədikdə, həmin məhkumun şəxsiyyəti yadda saxlanılır və bu barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə edilir. Belə hallarda məhkumun tutulub gətirilməsi müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi ilə gücləndirilmiş qrupla həyata keçirilir.

Bir-birini təhqir etmiş məhkumlara xəbərdarlıq edilir, onlar izahat vermək üçün müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin otağına çağırılır və zərurət yarandıqda təcrid edilirlər.

67. Rejimi pozan, xüsusilə sərxoş vəziyyətdə və ya narkotik vasitələrin təsiri altında olan məhkumların tutulub saxlanılması zamanı müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi, nəzarətçilər və müəssisənin digər əməkdaşları həmin məhkumlar tərəfindən təxribat xarakterli hərəkətlərə yol verilməməsi üçün təmkinli və ehtiyatlı olmalıdırlar. Belə hallarda məhkumların təcrid edilməsi üçün nümayişkaranə müşayiətinə yol verilmir. Məhkumların cərimə (intizam) təcridxanalarına, kamera tipli otaqlara və birnəfərlik kameralara keçirilməsi, bir qayda olaraq, gizli şəkildə həyata keçirilir.

68. Cəzaçəkmə müəssisələrində nəzarət həyata keçirilərkən, bir-birindən təcrid edilmiş sahələr arasında ciddi buraxılış rejimi təmin edilir. Təcrid edilmiş sahələr mütəmadi yoxlanılır. Burada saxlanılan məhkumlar üzərində diqqətli müşahidə aparılır.

69. Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və ya böyük nəzarətçi mütəmadi olaraq yataqxanalar üzrə növbətçilər vasitəsi ilə dəstələrdəki vəziyyəti öyrənirlər. Onların məruzələrinin düzgünlüyü, yerlərdəki vəziyyətlə bilavasitə tanış olmaqla yoxlanılır.

Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi otaqda olmadıqda, orada bir qayda olaraq, böyük nəzarətçi qalır.

70. Məhkumların say yoxlaması gündə iki dəfə, gün bölgüsü ilə müəyyən edilmiş vaxtda müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi ilə aşağıdakı qaydada aparılır:

- siqnal verildikdən sonra məhkumlar yoxlanılma üçün dəstələr (briqadalar) üzrə xüsusi meydançada düzlənir. Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinnin göstərişi ilə dəstə rəisləri dəstənin siyahı üzrə yoxlanmasını keçirir. Məhkum sırada olmadıqda briqadir onun harada olduğunu bildirir;

- böyük nəzarətçi məhkumların dəstələr üzrə sayını yoxlayır, sonra isə cərimə (intizam) təcridxanasında, kamera tipli otaqlarda, birnəfərlik kameralarda və tibb-sanitariya hissəsində saxlanılan məhkumları yoxlayır;

- gecə növbəsindən sonra istirahət edən, xəstəliyə görə həkim tərəfindən yataq rejimi təyin edilərək işdən azad olunan, habelə iş yerlərinin tərk edilməsi mümkün olmayan işlərdə çalışan məhkumlar sıra yoxlamasından azad olunurlar. Həmin məhkumlar olduqları yerlərdə yoxlanılır. Yağışlı və şaxtalı havada yoxlama dəstələr üzrə yataqxanalarda keçirilir;

- yoxlama qurtardıqdan sonra müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və böyük nəzarətçi yoxlamanın nəticələrini xüsusi hissənin məlumatı ilə tutuşdurur. Məlumatlar fərqləndikdə, dərhal bunun səbəbi aydınlaşdırılır; yoxlamada iştirak etməmiş məhkumlar axtarılır, lazım gələrsə təkrar yoxlama aparılır. Yoxlamanın nəticəsi barədə cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin növbətçi köməkçisi müəssisənin rəisinə məruzə edir;

- xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisələrinin kamera tipli otaqlarında, birnəfərlik kameralarında və cərimə təcridxanalarında saxlanılan məhkumların yoxlanması kameralar üzrə səhər işə çıxmazdan, axşam isə yatmaq siqnalından əvvəl keçirilir.

 

Cərimə (intizam) təcridxanalarında, kamera tipli otaqlarda və xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisələrinin birnəfərlik kameralarında nəzarət

 

71. Məhkumun cərimə (intizam) təcridxanasında, kamera tipli otaqda və xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsinin birnəfərlik kamerasında saxlanılması üçün əsas cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin və ya əmrlə onu əvəz edən şəxsin, habelə cəzaçəkmə müəssisələrinin Daxili İntizam Qaydaları ilə müəyyən edilmiş hallarda və qaydada müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin qərarıdır.

Məhkumlar cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otağa və xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsinin birnəfərlik kamerasına müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi ilə nəzarətçi tərəfindən qəbul edilir. Məhkumların cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otağa və xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsinin birnəfərlik kamerasına keçirilməsi barədə qərar, bir qayda olaraq, bu tənbeh tədbirini tətbiq etmiş şəxs tərəfindən elan edilir.

72. Məhkumların cərimə (intizam) təcridxanasında, kamera tipli otaqda və birnəfərlik kameralarda saxlanma şərtləri cəzaçəkmə müəssisələrinin Daxili İntizam Qaydaları ilə müəyyən olunur.

Cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otağa və birnəfərlik kameraya keçirilməsi üçün məhkumu qəbul edərkən, nəzarətçi qərarın tərtib olunmasının düzgünlüyünü yoxlayır, məhkum barədə qeydiyyat kitabında qeydlər aparır, onun üzərində axtarış keçirir, götürülmüş əşyaları qərarda qeyd edir, məhkumun cərimə təcridxanası üçün ayrılmış paltarı geyinməsini təmin edir və kameraya təcrid edir, sonra qərarın məhkumu qəbul etmək barədəki hissəsində imza edir.

Məhkumun cərimə (intizam) təcridxanasında, kamera tipli otaqda, birnəfərlik kamerada saxlanılma müddəti başa çatdıqda, nəzarətçi müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin və dəstə rəisinin iştirakı ilə onu azad edir, bu barədə qeydiyyat kitabında və qərarda qeyd aparır.

Barəsində təcrid olunma haqqında qərar çıxarılmış məhkum cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otağa müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və böyük nəzarətçi tərəfindən keçirilir. Məhkum cərimə (intizam) təcridxanasına, kamera tipli otağa getməkdən imtina etdikdə, qərarın icrası müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi ilə nəzarətçilər tərəfindən həyata keçirilir.

73. Məhkumlar üzərində axtarış, onlar təcrid (azad) edildikdə, habelə işdən qayıtdıqda və digər zəruri hallarda keçirilir.

74. Birnəfərlik kameralarda və kamera tipli otaqlarda saxlanılan məhkumlar gəzintiyə kameralar üzrə çıxarılırlar. Gəzintidən əvvəl nəzarətçi gəzinti meydançasına diqqətlə baxış keçirir və onun hasarının vəziyyətini yoxlayır. Gəzinti zamanı məhkumları nəzarətçilərdən biri müşahidə edir.

Məhkumlar işdə, gəzintidə olan zaman qadağan olunmuş əşyaları, qaçma üçün hazırlıqları aşkar etmək məqsədilə kameralara baxış keçirilir, pəncərə barmaqlıqlarının, qapıların, qıfılların və digər qurğuların sazlığı yoxlanılır.

Müdiriyyətin çağırışı ilə və ya digər hallarda məhkumların cərimə (intizam) təcridxanasından çıxarılması, yalnız müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin göstərişi və nəzarətçinin mütləq müşayiəti ilə həyata keçirilir.

75. Kameralar yalnız iki nəzarətçinin və ya nəzarətçi və cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşının iştirakı ilə açılır. Kameranı açmazdan əvvəl nəzarətçi məhkumlardan ayağa qalxıb sıraya düzülmələrini, əllərini ciblərindən çıxarmalarını tələb edir və onların özlərini sakit apardıqlarına əmin olduqdan sonra kameranın qapısını açır.

Müdiriyyətin nümayəndəsi və ya digər şəxslər məhkumlara baş çəkmək üçün kameralara gəldikdə, nəzarətçilərdən biri kameraya girir və gələn şəxslərin qarşısında dayanır, digər nəzarətçi isə qapının kəndarında dayanır. Hər iki nəzarətçi hücum, kameradan çıxmaq və s. cəhdlərin qarşısını dərhal almaq üçün hazır olur və bu məqsədlə məhkumları müşahidə edir.

Birnəfərlik kameralarda saxlanılan məhkumların qəflətən xəstələnməsi, özünə xəsarət yetirməsi, həyatına qəsd etməsi hallarında nəzarətçi həyəcan siqnalını qoşur və məhkumun hiyləgərlik etmədiyinə əmin olduqdan sonra kameranı açıb məhkuma lazımi köməklik göstərir.

76. Nəzarətçi cərimə (intizam) təcridxanasının, kamera tipli otaqların dəhlizi ilə hərəkət edərək qapılardakı gözlüklərdən məhkumları müşahidə edir. Kameraların qapıları, habelə dəhlizlərə giriş qapıları daima qıfılla bağlı saxlanılır.

77. Səhər və axşam yoxlamaları müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin və ya böyük nəzarətçinin rəhbərliyi ilə gün bölgüsü ilə müəyyən edilmiş vaxtda keçirilir.

Nəzarətçilərin tələbi ilə məhkumlar kamerada sıraya düzülür və nəzarətçi siyahı üzrə onların sayını yoxlayır. Yoxlama zamanı kameraların xarici qapıları açılır, daxili barmaqlıqlı qapılar isə qıfılla bağlı saxlanılır.

78. Kameraların yığışdırılıb təmizlənməsi, məhkumlar tərəfindən cədvəl üzrə növbə ilə aparılır. Həmin cədvəl həftəlik tərtib olunur və cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini tərəfindən təsdiq edilir. Ümumi istifadə yerlərinin yığışdırılması, sobaların qalanması, yeməyin gətirilməsi, paylanması təsərrüfat və məişət xidməti işi üçün təyin edilmiş məhkumlar tərəfindən yerinə yetirilir.

Yeməklərin paylanması nəzarətçinin və tibb işçisinin müşahidəsi altında həyata keçirilir.

 

İstehsalat sahəsində nəzarət

 

79. İstehsalat sahəsində məhkumlar üzərində nəzarət nəzarətçilər və məhkumların əməyini təşkil edən cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları tərəfindən həyata keçirilir.

Bir növbəlik daimi və müvəqqəti istehsalat obyektlərinə baxış nəzarətçilər növbəsi tərəfindən məhkumlar işə çıxarılmazdan əvvəl keçirilir.

İri istehsalat obyektlərində məhkumlar üzərində nəzarət təcrid edilmiş sahələr üzrə aparılır. Bu sahələrin ərazisinə müntəzəm baxış keçirmək üçün nəqliyyat vasitələrindən istifadə oluna bilər.

80. İstehsalat obyektlərindəki cəzaçəkmə müəssisəsi müdiriyyətinin nümayəndələri və nəzarətçilər növbəsi (ayrıca nəzarətçi) müəyyən olunmuş vaxtda və marşrutlar üzrə istehsalat və məişət binalarına, obyektin ərazisinə, məhkumların iş yerlərinə baxış keçirirlər.

Müdiriyyət nümayəndələrinin və nəzarətçilərin tələbi ilə usta və briqadirlər obyektdəki vəziyyət və məhkumların sayı barədə məruzə edirlər.

Obyektlərin ərazisinə baxış keçirilən zaman lağım atma ehtimal olunan və qadağan olunmuş əşyaların gizlədilməsi üçün münasib yerlərə, yeraltı qurğuların və kommunikasiyaların maneələrinə xüsusi diqqət yetirilir. Bundan başqa mühafizə xəttinə və qadağan olunmuş zonaya bitişik sahədə olan məhkumlara müşahidə edilir.

81. Məhkumların iş yerlərinə və iş otaqlarına baxış keçirilərkən, cinayət məqsədilə istifadə edilə biləcək əşyaların düzəldilməsi, əsasını spirt təşkil edən maddələrin buraxılması, istifadə edilməsi və saxlanılması qaydasının pozulması faktlarının aşkar olunması üçün tədbirlər görülür. Bu maddələrin bilavasitə iş yerlərində müəyyən edilmiş normalardan artıq saxlanılmasına yol verilmir.

Qablaşdırma və yükləmə işləri gedən sahələrdə, xüsusən iri qabaritli yüklərdə qaçmaq üçün gizli yerlərin, ikinci dibliklərin düzəldilməsinə diqqət yetirilir.

Nəqliyyat vasitələri, yüklər və qablaşdırma vasitələri yüklənməzdən əvvəl diqqətlə yoxlanılmalıdır.

Bütün hallarda həmin yüklərin qablaşdırılması və yüklənməsi nəzarətçinin və ya xüsusi təyin olunmuş şəxsin nəzarəti altında aparılır. Yüklənmə başa çatdıqda, bu işləri yerinə yetirən məhkumların sayı yoxlanılır, sonra nəqliyyat vasitələri nəzarət-buraxılış məntəqəsinə qədər müşayiət olunur.

82. İşləyən məhkumların sayı nəzarətçilər və mühəndis-texniki işçilər tərəfindən hər iki saatdan bir onları cərgəyə düzmədən sahələr, sexlər üzrə yoxlanılır. Yoxlama zamanı iş yerində olmayan məhkumun yeri hökmən müəyyənləşdirilir. İşdən sonra və fasilə vaxtı məhkumların sayı sıraya düzlənməklə yoxlanılır. İlk növbədə qaçmağa meyilli məhkumlar yoxlanılır. Məhkumun olmaması barədə nəzarətçi və ya mühəndis-texniki işçi dərhal öz rəisinə məruzə edir.

 

Müşayiətsiz hərəkət etmə hüququndan istifadə edən məhkumlar üzərində nəzarət

 

83. Məhkumların müşayiətsiz hərəkət etməsi üçün əsas MQİBİ ilə razılaşdırılmış, müəyyən olunmuş qaydada tərtib edilmiş cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin qərarıdır. Bu qərarın əsasında məhkuma müəssisədən kənara çıxmaq hüququ verən buraxılış vəsiqəsi verilir.

84. Müşayiətsiz hərəkət etmə hüququ verilmiş məhkumlar üzərində nəzarət, onların qaçmalarına və ya digər cinayət törətmələrinə yol verməmək və müəyyən edilmiş davranış qaydalarına riayət etmələrini təmin etmək məqsədilə həyata keçirilir.

Müşayiətsiz hərəkət etmə hüququndan istifadə edən məhkumların davranışına nəzarət, onların iş yerlərində olub-olmamasının yoxlanılması (bir neçə obyektdə bir nəzarətçi və ya cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşı təyin edildikdə) vaxtaşırı, lakin üç saatdan gec olmayaraq həyata keçirilir.

 

Görüş zamanı məhkumlar üzərində nəzarət

 

85. Məhkumlara qohumları və ya digər şəxslərlə görüş verilməsi üçün əsas müəssisə rəisi və onun müavininin yazılı icazəsidir.

86. Görüş verilməzdən əvvəl, nəzarətçi görüşə gəlmiş şəxslərdən ərizə və sənədləri qəbul edir və görüşlərin qeydiyyat vərəqəsi ilə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə edir. Görüşün verilməsinə yazılı şəkildə icazə almış müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi həmin sənədləri və görüşlərin qeydiyyat vərəqələrini nəzarətçiyə qaytarır və məhkumun görüşə gəlməsini təmin edir.

87. Məhkum görüşə gəldikdə, nəzarətçi ona görüş qaydalarını izah edir və qısa müddətli görüş zamanı söhbətin ona aydın dildə aparılmasını elan edir.

88. Görüş otaqları cəzaçəkmə müəssisələrinin Daxili İntizam Qaydalarının tələblərinə uyğun təchiz edilir. Nəzarətçi əvvəl məhkumu, sonra isə görüşə gəlmiş şəxsləri qısa müddətli görüş otağına buraxır.

Uzun müddətli görüş otaqlarına isə əvvəl yaxın qohumlar, sonra isə məhkum dəvət olunur. Qısa müddətli görüş otaqlarından əvvəl qohumlar, sonra isə məhkum, uzun müddətli görüş otaqlarından isə əvvəl məhkum, sonra isə qohumları çıxarılır.

Uzun müddətli görüşə gəlmiş şəxslərin əşyalarına və ərzaq məhsullarına müəyyən olunmuş qaydada baxış keçirilir.

Qısa müddətli görüş zamanı nəzarətçi daim otaqda olur, məhkumların və onların qohumlarının davranışlarına nəzarət edir və hər hansı bir əşyanın verilməməsinə xüsusi ilə diqqət yetirir. Davranış qaydaları pozulduqda, qısa müddətli görüş nəzarətçinin, uzun müddətli görüş isə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin göstərişi ilə dayandırıla bilər. Görüşün dayandırılması barədə son qərarı görüşə icazə vermiş şəxs qəbul edir. Görüşün dayandırılma səbəbləri barədə ərizədə və görüşlərin qeydiyyat vərəqəsində qeydlər edilir.

89. Nəzarətçi müntəzəm olaraq (bir qayda olaraq yatmazdan qabaq və durduqdan sonra) uzun müddətli görüş otaqlarında olan məhkumların sayını və davranış qaydalarına əməl etmələrini yoxlayır. O, görüşə gəlmiş şəxslərin müəssisədən kənara çıxmalarına icazə verir və onlar geri qayıdarkən əşyalarına və ərzaq məhsullarına müəyyən olunmuş qaydada baxış keçirir.

 

Sovqat, bağlama və banderollara baxış

 

90. Nəzarətçi, məhkumun ünvanına sovqat, bağlama və banderol daxil olması barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə edir. Onların qəbul edilməsinə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi icazə verir.

91. Sovqat gətirən şəxs nəzarətçiyə iki nüsxədən ibarət yazılı ərizə verir. İcazə aldıqdan sonra, nəzarətçi sovqatı qəbul edir.

Sovqata baxış aşağıdakı qaydada keçirilir:

- nəzarətçi sovqat gətirmiş şəxsə məhkumlarda saxlanılması qadağan olunmuş əşyalar barədə xəbərdarlıq edir, onları təhvil verməyi təklif edir və bundan sonra sovqata baxış keçirməyə başlayır;

- sovqata səliqə ilə və diqqətlə baxış keçirilir. Şübhəli göründükdə çörək kəsilir, digər ərzaq məhsulları başqa qablara boşaldılır. Spirtli içkilərin, narkotik maddələrin, pul və digər qadağan olunmuş əşyaların gizlədilməsi ehtimal olunan konservlərə və qapağı bağlı qablara xüsusilə diqqət yetirilir;

- sovqatı qəbul etdikdən sonra, nəzarətçi ərizənin bir nüsxəsini imza edib sovqat gətirən şəxsə qaytarır, ikinci nüsxəsini isə sovqatı məhkuma verdikdən sonra qol çəkdirib özündə saxlayır.

92. Bağlama və banderollar onları alan məhkumun yanında açılır. Məhkuma bağlama gəlməsi barədə dəstə rəisinə xəbər verilir.

93. Sovqat, bağlama və banderollarda aşkar edilmiş qadağan olunmuş əşyalar götürülür. Cinayət məqsədilə istifadə oluna bilməyəcək götürülmüş əşyalar səbəbi izah edilməklə sovqatı gətirən şəxsə qaytarılır. Cinayət məqsədi ilə istifadə oluna biləcək və digər qadağan olunmuş əşyalar barədə nəzarətçi tərəfindən akt tərtib olunur və müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə təqdim edilir. Qanunla dövriyyəsi qadağan olunmuş əşyalar aşkar olunduqda, müvafiq orqanlara məlumat verilməklə səlahiyyətli şəxslər tərəfindən təhqiqat aparılır.

94. Cərimə (intizam) təcridxanasında saxlanılan məhkuma gətirilmiş sovqat qəbul olunmur, bağlama isə cərimə (intizam) təcridxanasından azad olunduqdan sonra verilir. Cəzaçəkmə müəssisələrinin kamera tipli otaqlarında və xüsusi rejimli cəzaçəkmə müəssisəsinin birnəfərlik kameralarında saxlanılan məhkumlar bir sovqat, bağlama və ya banderol ala bilərlər.

 

VI Fəsil. Məhkumlar üzərində, binalarda axtarış, yaşayış sahəsinin ərazisinə və istehsalat obyektlərinə baxış

 

95. Cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlar üzərində axtarış, binalarda axtarış, yaşayış sahəsinin ərazisinə və istehsalat obyektlərinə baxış keçirilir. Axtarış və baxış məhkumlardan qadağan edilmiş əşyaların götürülməsi, onların gizlədildiyi yerlərin və lağım atmaların aşkar edilməsi, habelə gizlənmiş məhkumların tapılması məqsədi ilə həyata keçirilir.

Axtarışın və baxışın keçirilməsinə müəssisə əməkdaşları, nəzarətçilər növbəsi, zəruri hallarda isə mühafizə alayının hərbi qulluqçuları cəlb edilir. Axtarış və baxış zamanı texniki vasitələrdən geniş istifadə edilir.

 

Məhkumlar üzərində axtarış

 

96. Məhkumun üzərində axtarış paltarlarını soyunmaqla tam və paltarını soyunmadan keçirilən natamam axtarışa bölünür.

Axtarış məhkumla eyni cinsdən olan şəxs tərəfindən aparılır.

Məhkumlar üzərində axtarış aşağıdakı hallarda mütləq qaydada aparılır:

- cəzaçəkmə müəssisəsinə daxil olarkən və oradan çıxarkən:

- işdən yaşayış sahəsinə qayıdarkən;

- cərimə və intizam təcridxanasına, kamera tipli otağa, birnəfərlik kameraya keçirilərkən və oradan azad edilərkən;

- görüşdən əvvəl və sonra;

- rejimi pozduqda, qaçdıqda və digər cinayət törətdikdə.

97. Məhkumlar üzərində tam axtarış müəssisəyə daxil olarkən və oradan çıxarkən, kamera tipli otağa, cərimə (intizam) təcridxanasına, birnəfərlik kameraya keçirilərkən, habelə cəzaçəkmə müəssisəsinin məsul şəxslərinin sərəncamı ilə digər hallarda aparılır.

Tam axtarış aşağıdakı qaydada aparılır:

- məhkuma istifadəsi qadağan olunmuş əşyaları təhvil vermək, papağını, ayaqqabılarını və alt paltarlarına qədər geyimi çıxarmaq təklif olunur;

- alt paltarlarının üstündən məhkumun bədəni əllə yoxlanılır, əl və ayaq barmaqlarının arasına, qulağın və ağızın içinə, habelə tibbi sarıqlara və protezlərə baxılır. Protezlərə və tibbi sarıqlara tibb işçilərinin iştirakı ilə baxılır;

- geyim, ayaqqabı, papaq və məhkuma məxsus digər əşyalara baxış keçirilir, paltarların tikiş xəttləri, yaxalığı, yamağı, astarı diqqətlə yoxlanılır.

Lazım gəldikdə paltarların bəzi yerləri sökülür, bizlə deşilir. Ayaqqabının içərisinə və çölünə baxılır, hökmən ortadan əyməklə yoxlanılır.

98. Natamam axtarış zamanı məhkuma qadağan olunmuş əşyaları təhvil vermək təklif olunur. Məhkumun üstünə baxış keçirilir, paltarlarının ətəklərində, qoltuğunda yaxasında, qolunda, şalvarda və s. yerlərdə hücum etmək üçün alətlərin (bıçaq, biz və s.) və ya qadağan olunmuş əşyaların olub-olmaması yoxlanılır. Bundan sonra məhkumun cibləri, papaq və ayaqqabıları yoxlanılır. Məhkum özünü şübhəli apardıqda, daha diqqətli və ya tam axtarış keçirilir.

99. Tam axtarış nəzarət-buraxılış məntəqəsində və ya ona yaxın ərazidə təchiz edilmiş xüsusi otaqda aparılır.

Məhkumlar işdən qayıdarkən, natamam axtarış yoxlama meydançasında aparılır. Bunun üçün nəzarətçilər yoxlama meydançasında sıra ilə durur və intervalla sıraların arasından keçən məhkumların üst-başını axtarırlar.

100. Rejimi pozmuş və ya cinayət törətmiş məhkumlar üzərində axtarış aparılarkən, onlara əllərini yuxarı qaldırıb, ayaqlarını aralı qoymaq təklif olunur. Axtarış aparan şəxs məhkumun arxasında dayanaraq yuxarıdan aşağıya doğru ardıcıllıqla axtarış aparır.

Məhkumda silah olduğu güman edildikdə, ona əllərini divara söykəyib ayaqlarını aralı qoymaq təklif edilir.

 

Binalarda axtarış, yaşayış sahəsinin ərazisinə və istehsalat obyektlərinə baxış

 

101. Binalarda axtarış və yaşayış sahəsinin ərazisinə, istehsalat obyektlərinə baxış eyni vaxtda və ya ayrı-ayrı sektorlar üzrə keçirilə bilər. Yaşayış sahəsində, istehsalat obyektlərində və eyni zamanda məhkumlar üzərində aparılan axtarış ümumi axtarışdır.

Ümumi axtarış əməliyyat şəraitindən asılı olaraq, üç ayda bir dəfədən az olmayaraq, mühafizə olunan obyektlərin sektorlarında isə axtarış və baxış ayda bir dəfə keçirilir.

Kamera tipli otaqlarda ümumi axtarış ayda iki dəfədən az olmayaraq keçirilir.

102. Ümumi axtarış planı müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini və rejim-nəzarət şöbəsinin rəisi ilə birlikdə işlənib hazırlanır, müəssisə rəisi tərəfindən təsdiq olunur.

Ümumi axtarışa cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi və ya onun əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini rəhbərlik edir. Ümumi axtarışın keçirilməsinə nəzarətçilərdən başqa dəstə rəisləri, əməliyyat, rejim, tibb işçiləri, cəzaçəkmə müəssisəsinin digər əməkdaşları və müstəsna hallarda mühafizə bölüyünün xüsusi ayrılmış şəxsi heyəti cəlb edilir.

103. Ümumi axtarışın keçirilməsi planında aşağıdakılar nəzərdə tutulur:

- axtarışın məqsədi və onun keçirilmə vaxtı;

- cəlb olunacaq qüvvə və vasitələr (axtarış qrupunun, mühasirə qrupunun, başqa qrupların sayı və tərkibi);

- axtarış keçirilməsinin ardıcıllığı;

- məhkumlar üzərində şəxsi axtarışın aparılacağı yer və axtarışdan sonra məhkumların toplanış yeri;

- axtarışın keçirilməsinə cəlb olunan şəxsi heyətin təlimatlandırılması və onların vəzifələrinin müəyyənləşdirilməsi vaxtı;

- götürülən qadağan edilmiş əşyaların yığıldığı yer;

- axtarışın rəhbəri.

104. Sektorlar üzrə axtarış cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavininin bilavasitə rəhbərliyi altında nəzarət planına uyğun keçirilir.

Bu axtarışda, nəzarətçilərdən başqa mütləq obyektlərin və sexlərin rəisləri, həmçinin rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi iştirak edir.

Sektorda axtarış aşağıdakı qaydada aparılır:

- axtarış ilk növbədə yaşayış binalarında, otaqlar üzrə növbətçinin və dəstə rəisinin iştirakı ilə aparılır. Otaqlarda dolabçalar, çarpayılar, yataq ləvazimatları, döşək və yastıqlar əl ilə diqqətlə yoxlanılır. Divar, döşəmə, pəncərə və tavan gizli yerlərin aşkar edilməsi məqsədi ilə yoxlanılır. Zərurət olduqda, döşəmə və divarlar döyülür. Bütün yardımçı otaqlarda (əl-üz yuyulan, şəxsi əşyalar saxlanılan otaqlar, dəstə rəisinin otağı) yerləşən avadanlıqlar kənara çəkilməklə yoxlanılır. Artıq paltar, ayaqqabı və əşyalar götürülür, dəstə rəisinin otağına və ya digər otaqlara keçirilir. Qadağan olunmuş əşyaların aşkar edilməsi məqsədilə kitab, jurnal, albom və digər ədəbiyyat yoxlanılır;

- inzibati binada, məişət otaqlarında (tibb məntəqəsi, klub, yeməkxana, kitabxana, mətbəx, bərbərxana və s.) axtarış aparılarkən gizli yerlər, lağım atma və qadağan edilmiş əşyaların gizlədilməsi üçün istifadə oluna biləcək yerlər xüsusilə yoxlanılır. Qeydə alınmamış alətlər, nərdivanlar və həmin yerlərdə saxlanılması nəzərdə tutulmayan əşyalar aşkar edildikdə götürülür. Mebel kənara çəkilməklə yoxlanılır;

- çardaq və zirzəmilərdə axtarış zamanı qadağan olunmuş əşyaların gizlədilməsi və qaçma üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan yerlərə diqqət yetirilir.

Zirzəmilərin bütün ərazisi fənərlə işıqlandırılmaqla ciddi yoxlanılır. Orada olan avadanlıqlar kənara çəkilir, əsas hasardan 40 metr məsafədə yerləşən binaların qadağan olunmuş zolağa tərəf baxan divarları döyülür, qazılmış torpağı gizlətməyə münasib olan yerlərə baxış keçirilir;

- sektorlarda axtarış aparılan zaman yeraltı tikililər, kommunikasiyalar, lağım atma ehtimalı olan yerlərə diqqət yetirilir və kommunikasiya xətlərində qaçma əleyhinə maneələrin möhkəmliyi yoxlanılır. Yeraltı kommunikasiya qurğularına daxil olmaq üçün qazılmış lağımları aşkar etmək məqsədilə yay fəslində istifadə olunan binalara, sanitar qovşaqlara, pilləkənlərin altına və qaçma üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan digər yerlərə baxış keçirilir. Aşkar edilmiş ağac, daş, metal əşyalar dərhal yaşayış sahəsindən çıxarılır.

105. Cərimə (intizam) təcridxanalarında, birnəfərlik kameralarda və kamera tipli otaqlarda axtarış aparılarkən, divarlar döyülür, gizli yerlərin olması ehtimalı yoxlanılır. Lağım atma üçün istifadə edilə biləcək yerləri və digər qadağan olunmuş əşyaları aşkar etmək məqsədilə döşəməyə, yataq yerlərinə baxış keçirilir, pəncərə barmaqlıqlarının daxildən və xaricdən etibarlılığı, qapıların, qıfılların sazlığı yoxlanılır. Kamerada olan məhkumların üzərində tam axtarış, əşyalarına baxış keçirilir.

106. İri istehsalat obyektlərində sektorlar üzrə baxış keçirilərkən, məhkumlar tərəfindən atıla biləcək lağımlara və ya hazırlana biləcək gizli yerlərə diqqət yetirilir.

İstehsalat sexlərində dəzgahlara, hazır məmulatlar saxlanılan yerlərə, yuyucu maye və sürtgü yağlarının saxlanıldığı qablara baxış keçirilir.

Müvəqqəti istehsalat obyektlərində axtarış və baxış nəzarətçi, müdiriyyət nümayəndəsi və ya qarovul rəisi tərəfindən, məhkumlar oraya gətirilməzdən əvvəl keçirilir.

107. Ümumi axtarışın və baxışın nəticələri barədə akt tərtib olunur. Aktda aşağıdakılar göstərilir:

- axtarışın məqsədi, yeri və tarixi;

- axtarışda iştirak etmiş şəxslər;

- götürülmüş qadağan olunmuş əşyaların siyahısı (miqdarı, çəkisi, tapıldığı yer);

- məhkumlarda müəyyən edilmiş normadan artıq saxlanılan əşyaların ümumi siyahısı.

Axtarışın keçirilməsinə rəhbərlik edən şəxs götürülmüş əşyaların məhv edilməsi və ya saxlama üçün təhvil verilməsi barədə qərar qəbul edir və aktı imzalayır.

 

VII Fəsil. Məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlar üzərində nəzarətin xüsusiyyətləri

 

108. Məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlar üzərində nəzarət Azərbaycan Respublikasının Cəzaların İcrası Məcəlləsinə və bu Təlimata uyğun təşkil edilir. Nəzarətin həyata keçirilməsi nəzarətçilərə və müəssisənin digər əməkdaşlarına həvalə olunur.

109. Məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlar üzərində nəzarətə aşağıdakılar daxildir:

- məhkumlar tərəfindən cəzaçəkmə müəssisələrinin Daxili İntizam Qaydalarına riayət edilməsinə nəzarət;

- yaşayış və iş yerlərində məhkumların davranışına nəzarət;

- rejimin pozulması, qaçma və digər cinayət hallarının qarşısının alınması;

- müəyyən olunmuş rejimi pozan məhkumlar üzərində axtarış aparılması və onların təcrid olunması.

110. Məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisələrinin ərazisini özbaşına tərk etmək, həmçinin vaxtında müəssisəyə qayıtmamaq - qaçma hesab olunur. Qaçdığı andan bir gün ərzində məhkum tutulduqda, qaçmanın qarşısı alınmış hesab olunur.

111. Məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisələrində məhkumlar üzərində nəzarət xidməti bu Təlimatın ikinci fəslinin tələblərinə uyğun olaraq təşkil olunur. Nəzarətin hər gün üçün təşkili barədə qərar rəis tərəfindən qəbul edilir və nəzarət planı şəklində tərtib olunur (əlavə 10).

Rejimin tələblərinə əməl olunması və məhkumlar üzərində nəzarəti təmin etmək üçün məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisələrində müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi təyin olunur.

Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi borcludur:

- nəzarətçilərlə birlikdə cədvəllə təyin edilmiş vaxtda, müəyyən edilmiş marşrut üzrə məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisəsinin ərazisini, yaşayış, məişət və tədris otaqlarını gəzməyə, məhkumların davranışına nəzarət etməyə, məhkumlar tərəfindən gün bölgüsünə riayət edilməsinə, qumar oynamalarının, spirtli içkilər içmələrinin qarşısını almağa, yataqxanalar üzrə növbətçilərin işini yoxlamağa, onlardan məhkumların sayı, harada olmaları barədə məlumat tələb etməyə;

- gün bölgüsü ilə müəyyən olunmuş vaxtda şəxsən və ya böyük nəzarətçinin vasitəsi ilə müəyyən olunmuş siqnallar (yuxudan durmaq, səhər yeməyi, yoxlama və s.) verməyə, məhkumların sayını yoxlamağa;

- nəzarətçilərlə və müəssisənin digər əməkdaşları ilə birlikdə istehsalat, təsərrüfat obyektlərində məhkumlar üzərində nəzarəti həyata keçirməyə;

- sərxoş vəziyyətdə olan və ictimai asayişi pozan məhkumları saxlamağa.

112. Axşam vaxtlarında, istirahət, səsvermə, iş günü hesab edilməyən bayram günlərində və ümumxalq hüzn günündə rejimin tələblərini təmin etmək üçün cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşlarından məsul növbətçi təyin olunur.[2]

113. Xidmət aparmaq üçün nəzarətçilərdən növbə təyin olunur. Məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisələrində nəzarətçilərin döyüş hazırlığına, intizam və əxlaqi etik normalara əməl etmələrinə, xidmətin keyfiyyətinə, müəssisədəki əmlak, ləvazimat və avadanlığın qorunmasına müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini cavabdehdir. Rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi vəzifəsi nəzərdə tutulmuş məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisələrində bu vəzifələrin icrası həmin şöbənin rəisinə həvalə olunur.

Müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini borcludur:

- şəxsi heyətlə döyüş və xüsusi hazırlıq dərsləri keçməyə;

- məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisəsindəki əməliyyat şəraitini, məhkumlar tərəfindən rejim pozuntularının və qaçma hallarının yol verilə biləcəyi yerləri və üsulları bilməyə;

- müntəzəm olaraq nəzarətçilərin xidmət aparmalarının nəticələrini öyrənib təhlil etməyə;

- məhkumlar üzərində növbəti gün üçün nəzarətin təşkili məsələləri üzrə təkliflər hazırlayıb həyata keçirilməsini təmin etməyə;

- şəxsi heyətin xidmət üzrə bölgüsünü aparmağa, hər növbəni xidmətə hazırlamağa və hər gün xidmətə başlamaq barəsində əmr verməyə;

- hər gün müəssisə ərazisini gəzməyə, cərimə təcridxanasına baş çəkməyə, məhkumlar tərəfindən cəzaçəkmə müəssisələrinin Daxili İntizam Qaydalarının yerinə yetirilməsini təmin etmək üçün tədbirlər görməyə;

- rejim pozuntularına yol verərkən məhkumlar tərəfindən istifadə edilən fəndləri öyrənməyə və nəzarətçilərin diqqətinə çatdırmağa;

- zəruri hallarda məhkumlar tərəfindən məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisəsinin sərhəddini pozma ehtimalı olan yerlərdə əlavə postlar qoymaq barədə qərar qəbul etməyə;

- növbə ərzində iki dəfədən az olmayaraq nəzarətçilərin xidmət aparmasını yoxlamağa, aşkar edilmiş çatışmazlıqlar barədə tədbirlər görməyə və müəssisə rəisinə məruzə etməyə;

- həftədə bir dəfədən az olmayaraq müəssisə rəisinə nəzarətçilər növbəsinin xidməti işinin nəticələri barədə məruzə etməyə;

- nəzarətçilər xidmətinin nəticələrinin gündəlik qeydiyyatını (əlavə 6) və növbə cədvəlini aparmağa.

114. Böyük nəzarətçi cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisinə, onun əməliyyat-rejim işləri üzrə müavininə birbaşa, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə isə bilavasitə tabedir.

115. Böyük nəzarətçi alınmış tapşırığın dəqiq yerinə yetirilməsinə, qanunçuluğun gözlənilməsinə, istifadə olunan əmlakın qorunmasına cavabdehdir. Böyük nəzarətçi növbəni qəbul etmək barədə nəzarət planında imza edir.

Böyük nəzarətçi borcludur:

- müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi və ya nəzarətçi ilə birlikdə postların tabelində müəyyən edilmiş marşrut üzrə müəssisə ərazisində müntəzəm olaraq yoxlama keçirməyə və məhkumlar tərəfindən iş və yaşayış yerlərində davranış qaydalarına riayət edilməsinə nəzarət etməyə;

- növbəni təhvil alarkən məhkumların ümumi sayını, həmçinin yataqxanada, işdə, xəstəxanada, cərimə təcridxanasında olanları yoxlamağa;

- yataqxanalarda yaşayan məhkumların yatma vaxtından yuxudan durma vaxtınadək müəssisənin ərazisində gəzmələrinə yol verməməyə;

- müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi altında yataqxanalarda yaşayan məhkumların səhər və axşam yoxlamalarını keçirməyə;

- müəssisə rəisinin və ya onu əvəz edən şəxsin qərarı əsasında məhkumları cərimə təcridxanasına keçirməyə (cərimə təcridxanasına keçirmə və oradan azad etmə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin rəhbərliyi altında həyata keçirilir);

- növbə ərzində üç dəfədən az olmayaraq cərimə təcridxanası üzrə nəzarətçinin xidmətini yoxlamağa.

Bu Təlimatın 48-ci bəndində göstərilənlərdən əlavə böyük nəzarətçiyə rejim qaydalarını pozmuş məhkum barədə tədbir görməklə əlaqədar hallar istisna olmaqla, məhkumların evinə girmək qadağandır.

116. Nəzarətçi məhkumlar üzərində nəzarəti böyük nəzarətçinin rəhbərliyi altında həyata keçirir.

O, borcludur:

- müəyyən edilmiş davranış qaydalarına məhkumlar tərəfindən riayət edilməsinə nəzarət etməyə və rejim pozuntularının qarşısını almağa;

- məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisəsinin ərazisini və bu ərazidəki obyektlərin harada yerləşdiyini bilməyə və müntəzəm olaraq bu obyektlərdə məhkumların sayını, davranışını yoxlamağa;

- yataqxanalar üzrə növbətçilərdən səliqə-səhman tələb etməyə;

- xidmət aparmanın nəticələri barədə müntəzəm olaraq, aşkar edilmiş hadisələr barədə isə dərhal böyük nəzarətçiyə məruzə etməyə.

Bu Təlimatın 48-ci bəndində göstərilənlərdən əlavə nəzarətçiyə rejim qaydalarını pozmuş məhkum barədə tədbir görməklə əlaqədar hallar istisna olmaqla, məhkumların evinə girmək qadağandır.

117. Cərimə təcridxanası üzrə nəzarətçi bu Təlimatın IV və V fəsillərinin tələblərinə müvafiq xidmət aparır.

 

VIII Fəsil. Cəzaçəkmə müəssisələrində vəziyyətin mürəkkəbləşməsi zamanı müdiriyyətin və nəzarətçilər növbəsinin hərəkətləri

 

118. Cəzaçəkmə müəssisəsində vəziyyət məhkumun müəssisədən qaçması, yanğın, təbii fəlakət və digər hadisələrlə əlaqədar mürəkkəbləşə bilər. Cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları və nəzarətçilər növbəsi yaranmış mürəkkəb vəziyyətdən məhkumların cinayət məqsədilə, xüsusi ilə də qaçmaq, kütləvi iğtişaş törətmək üçün istifadə etmələrinə yol verməmək məqsədilə tədbirlər görürlər.

Müəssisə əməkdaşlarının və nəzarətçilər növbəsinin hərəkətləri fövqəladə vəziyyətlər zamanı hərəkət planı ilə müəyyən olunur. Silah, Döyüş Xidməti Nizamnaməsinin tələblərinə uyğun olaraq tətbiq olunur.

 

Məhkumların qaçması zamanı hərəkətlər

 

119. Cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları və nəzarətçilər növbəsi məhkumun mühafizə olunan ərazidən qaçması barədə məlumat aldıqda və ya qaçmanın izlərini aşkar etdikdə (nəzarət iz zolağında qaçma izləri, hasarda dağıntı, lağım, yoxlamada məhkumun iştirak etməməsi), dərhal müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə və qarovul rəisinə bu barədə məlumat verir. Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi hadisə barədə cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisinə məruzə edir, bölük komandirinə məlumat verir, fövqəladə vəziyyət planına uyğun olaraq əməkdaşların və nəzarətçilərin hərəkətlərini təşkil edir, məhkumların ümumi sayını şəxsən yoxlayır.

Böyük nəzarətçi qaçan məhkumun şəxsiyyətini müəyyənləşdirmək üçün tədbirlər görür, sorğu-sual aparır, məhkumun şəxsiyyəti müəyyən edildikdən sonra onun yataq, iş yerində axtarış və şəxsi əşyalarına baxış keçirir, bütün yazışmalarını götürür, görüşlərin qeydiyyat vərəqinə əsasən onun nə vaxt və kimlərlə görüşdə olduğunu, kimdən sovqat aldığını dəqiqləşdirir, toplanmış məlumatları, götürülmüş şəxsi əşyaları, məktubları dərhal əməliyyat hissəsinə verir. Sonra isə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin göstərişinə əsasən hərəkət edir.

120. Məhkumun obyektdə olmaması faktı müəyyən edildikdə və qaçmanın heç bir izi olmadıqda, nəzarətçilər növbəsi gizlənməyə münasib olan bütün yerləri, yeraltı tikili və kommunikasiyaları diqqətlə yoxlayırlar. Eyni zamanda müəssisənin ərazisindən hansı nəqliyyat vasitələrinin hara getdiyi müəyyənləşdirilir və həmin məhkumla bir yerdə işləyən məhkumlar sorğu-sual edilir.

121. Nəzarətçi, məhkumun cərimə (intizam) təcridxanasından, birnəfərlik kameradan, kamera tipli otaqdan qaçması haqqında dərhal böyük nəzarətçiyə və müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə edib qaçanın şəxsiyyətini müəyyənləşdirir.

122. Müəssisə rəisi və mühafizə bölüyünün komandiri qaçanların axtarışını fövqəladə vəziyyət zamanı hərəkət planı əsasında təşkil edirlər.

 

Məhkumların itaətsizliyi zamanı hərəkətlər

 

123. Xuliqanlıq hərəkətləri, tək-tək və ya qrup halında itaətsizlik baş verdikdə, cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları və nəzarətçilər qanunsuz hərəkətlərin qarşısını almaq üçün tədbirlər görür, onlardan məhkumlar üçün müəyyən edilmiş qaydalara və müəssisə rəhbərliyinin göstərişlərina əməl etmələrini tələb edirlər. Bu tələblərə məhəl qoyulmadıqda, hadisə barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məlumat verilir.

Qrup halında itaətsizlik göstərildikdə, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi dərhal müəssisə rəisinə məruzə edir, mühafizə bölüyünün komandirinə məlumat verir, müəssisənin şəxsi heyətini həyəcan siqnalı ilə qaldırır və şəxsən itaətsizliyin qarşısının alınması üçün tədbirlər görür.

Mühafizə bölüyünün komandiri obyektin mühafizəsini gücləndirir, məhkumların müəssisədən qaçmalarının, cərimə təcridxanası və kamera tipli otaqların yerləşdiyi ərazisiyə keçmələrinin qarşısını almaq üçün bütün tədbirləri görür.

124. Müəssisə rəisi və ya onu əvəz edən şəxs hadisə yerinə gəlib şəraiti qiymətləndirərək, qanuna zidd hərəkətlərə son qoymaq tələbi ilə məhkumlara müraciət edir, bu hərəkətlərin kütləvi iğtişaşa çevrilməməsi üçün tədbirlər görür. Müəssisə əməkdaşlarının və mühafizə bölüyünün şəxsi heyətinin qüvvəsi ilə itaətsizlik baş verən sahəni təcrid edir.

Əgər ayrı-ayrı məhkumlar tələblərə məhəl qoymayaraq qanuna zidd hərəkətlərini davam etdirərlərsə, müəssisə rəisi bu hərəkətlərin qarşısını almaq məqsədi ilə həmin sahəyə silahsız müəssisə əməkdaşlarını, nəzarətçiləri və mühafizə bölüyünün şəxsi heyətini cəlb etmək barədə qərar qəbul edir. Həmin şəxslər xüsusi vasitələrlə - zirehli jiletlərlə, rezin dəyənəklərlə və gözyaşardıcı qaz balonları ilə təmin edilə bilərlər.

125. Xüsusi vasitələrlə təmin olunmuş əməkdaşlar, onları cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin göstərişi ilə tətbiq edirlər. Xidməti itlər təlimatçıları ilə birlikdə qrupa daxil edilir, itlər xaltada saxlanılmaqla istifadə olunur.

126. Obyektə daxil edilmiş mühafizə bölüyünün şəxsi heyəti itaətsizliyin təşkilatçılarının və fəal iştirakçılarının götürülməsində və onların təcrid edilməsində qrupların hərəkətlərini təmin edir. Qrup rəhbərləri qarşısında cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi şəxsən tapşırıq qoyur. Müəssisədəki vəziyyət və görülən tədbirlər barədə müəssisə rəisi PX-in rəisinə məruzə edir.

127. İtaətsizliyin qarşısının alınması zamanı su şırnaqlarından istifadə edilə bilər.

 

Yanğın və təbii fəlakət zamanı hərəkətlər

 

128. Yaşayış və ya istehsalat sahələrində yanğın baş verdikdə, müəssisə əməkdaşları və nəzarətçilər heyəti onun söndürülməsi üçün tədbirlər görür və dərhal yanğından mühafizə dəstəsinə xəbər verirlər. Yanğının söndürülməsinə məhkumlar da cəlb olunurlar. Eyni zamanda qaçma və digər cinayət hadisələrinin qarşısını almaq məqsədilə cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları və nəzarətçilər heyəti məhkumların hərəkətlərini izləyirlər. Yanğının yayılması məhkumların həyatını təhlükə qarşısında qoyduqda, onların təhlükəsiz yerə çıxarılması üçün tədbirlər görülür.

129. Cərimə (intizam) təcridxanası və ya kamera tipli otaqda yanğın baş verdikdə, nəzarətçi dərhal böyük nəzarətçiyə, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinə məruzə edib yanğını söndürmək üçün tədbir görür. Məhkumların həyatı təhlükə altında olduqda, nəzarətçi onları təhlükəsiz yerə çıxarır.

130. Təbii fəlakət zamanı (sel, boran, zəlzələ və s.) cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları və nəzarətçilər heyəti məhkumların, xüsusilə də qaçmağa meyilli şəxslərin davranışına nəzarəti gücləndirirlər. Rejim qaydalarının gözlənilməsi, əmlakın xilas edilməsi üçün tədbirlər görülür, hər yataqxanaya məhkumların, davranışına nəzarət üçün müdiriyyət nümayəndələri və nəzarətçilər təhkim olunur. Təbii fəlakətlərin müntəzəm baş verdiyi rayonlarda yerləşən cəzaçəkmə müəssisələrində əvvəlcədən fəlakət zamanı nəzarətin gücləndirilməsi, məhkumların təhlükəsiz yerlərə çıxarılması üzrə tədbirlər planı hazırlanır.

 

IX Fəsil. Cəzaçəkmə müəssisələrində təhlükəsizlik tədbirlərinin tətbiqi

 

131. Cəzaların icrası qanunvericiliyinin tələblərinə uyğun olaraq cəzaçəkmə müəssisələrinin işçi heyətinin qanuni tələblərinə tabe olmayan, onlara müqavimət göstərən, kütləvi ixtişaşlarda, insanların girov götürülməsində iştirak edən, vətəndaşlara hücum edən və ya digər ictimai təhlükəli hərəkətlər törədən məhkumlara, həmçinin məhkumların cəzaçəkmə müəssisələrindən qaçması və ya qaçanların tutulması zamanı hüquqa zidd hərəkətlərin, habelə bu məhkumların ətrafdakı insanlara və ya özlərinə ziyan vurmasının, hazırlanan və ya törədilən cinayətlərin qarşısının alınması məqsədi ilə təhlükəsizlik tədbirləri (fiziki qüvvə, xüsusi vasitələr, xidməti itlər və odlu silah) tətbiq edilə bilər. Cəzaçəkmə müəssisələrində təhlükəsizlik tədbirlərinin tətbiqi qaydası qanunvericiliklə müəyyən edilir.

132. Ətrafdakılara və özlərinə ziyan vurmasının qarşısını vaxtında almaq məqsədilə, cəzaçəkmə müəssisələrinin işçilərinə fiziki müqavimət göstərən, coşğunluq edən və ya qalmaqal salan məhkumlara qarşı əl qandalı tətbiq edilə bilər.

Əl qandalları yalnız cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin, onun müavininin, müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisinin sərəncamı ilə məhkumlara qarşı aşağıdakı hallarda tətbiq edilir:

- cəzaçəkmə müəssisəsinin şəxsi heyətinə fiziki müqavimət göstərdikdə və coşğunluq etdikdə;

- cərimə təcridxanasına və ya kamera tipli otaqlara gəlməkdən imtina etdikdə (müşayiət zamanı);

- intihar etmə, özünə xəsarət yetirmə, məhkumlara və ya başqa şəxslərə hücum cəhdləri zamanı;

- qaçan şəxslər tutulduqdan sonra müşayiət edilərkən.

Əl qandalları tətbiq edilərkən məhkumların əlləri arxada olmalıdır.

Əl qandalları onların tətbiq edilməsinə göstəriş verən şəxslərin, onların rəislərinin göstərişinə əsasən, habelə məhkumların həyatı üçün təhlükə yarandıqda (yanğın, təbii fəlakət və s.) və onların qəflətən xəstələnməsi hallarında çıxarılır.

Əl qandalı tətbiq edilərkən akt tərtib edilir və bu barədə müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi tərəfindən rejim pozuntlarının qeydiyyatı kitabında qeyd aparılır.

133. Cəzaçəkmə müəssisələrinin müdiriyyəti məhkumlar tərəfindən cəzaçəkmə yerlərindən qaçmanın və başqa cinayətlər törədilməsinin, rejim pozuntularının qarşısını almaq, məhkumların davranışı haqqında məlumatlar əldə etmək üçün video və səsyazma elektron və digər texniki vasitələrdən istifadə etmək hüququna malikdir. Cəzaçəkmə müəssisəsinin müdiriyyəti texniki nəzarət vasitələrinin tətbiq edilməsi, o cümlədən bu vasitələrin onların həyat və sağlamlığına zərər vuracağı barədə məhkumları yazılı şəkildə xəbərdar edir.

 

---

Əlavə 1

"Təsdiq edirəm" AR Ədliyyə Nazirinin müavini PX-in rəisi _______________________ (imza)
"_____" ___________________ 20 ______ il

Nəzarətçilər növbəsi postlarının tabeli

Postun ¹-si və təhvil verilən obyekt	Nəzarətçilərin vəzifəsi

 

Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi __________________________________ (imza)

ƏN PX-in rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi __________________________________ (imza)

Qeyd:

Post tabelinə sektorlar, yaşayış və kommunal-məişət otaqları, yeraltı kommunikasiyalar və digər qaçma üçün istifadə edilməsi ehtimal olunan sahələr, nəzarətçi postları və nəzarətin həyata keçirilməsi üzrə xidmət aparma marşrutları göstərilməklə yaşayış və istehsalat sahəsinin sxemləri əlavə edilir.

---

Əlavə 2

"Təsdiq edirəm" Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi ____________ (imza)
"_____" ___________________ 20 ______ il.

"_____" _____________________ 20 ______ il üçün
Axtarış aparılması üzrə cədvəl

¹	Obyektlərin adı	Ayın tarixi
		1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	,,,	Qeyd
1.	Yaşayış ərazisi Sektor ¹ 1 Sektor ¹ 2 Sektor ¹ 3 Sektor ¹ 4
2.	İstehsalat sahəsi Sektor ¹ 1 Sektor ¹ 2
3.	İstehsalat obyektləri
4.	Yaşayış sahəsində ümumi axtarış

 

"Razıyam" Cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini _______________________ (imza)

Cəzaçəkmə müəssisəsinin rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi _____________________________ (imza)

---

Əlavə 3

"Təsdiq edirəm" Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi ____________ ______________________________________ (imza) "______" ____________________ 20 _____ il

 

__________________ 20 ____ il "___"

saatdan __________ 20 __ il. "___" saatadək

Cəzaçəkmə müəssisəsinin nəzarət
Planı

MRNK:	I növbə _______________________________ rütbə, soyadı, adı, atasının adı
	II növbə ______________________________ rütbə, soyadı, adı, atasının adı

 

Nəzarət qüvvəsi	Nəzarət obyektləri
	Yaşayış sahəsi		İstehsalat sahəsi		İstehsalat obyekti		Müşayiətsiz hərəkət edən məhkumlar
	S.A.A.	Vaxt	S.A.A.	Vaxt	S.A.A.	Vaxt	S.A.A.	Vaxt
1	2	3	4	5	6	7	8	9
CM əməkdaşları
Nəzarətçilər naryadı
Nəqliyyatı müşayiət edən nəzarətçi
Məhkumların özfəaliyyat təşkilatı
1. Axtarış keçiriləcək obyektlər
2. Yeraltı kommunikasiyaların yoxlanması
3. Xidmətin yerinə yetirilməsinə nəzarət

 

"Razıyam" Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisinin ƏRİ üzrə müavini	Cəzaçəkmə müəssisəsinin RNŞ-nin rəisi
______________________________________ (rütbəsi, imzası, soyadı)	______________________________________ (rütbəsi, imzası, soyadı)
II. Xidməti yoxlayan şəxslərin qeydləri
III. Nəzarətçilər xidmətinə verilən qiymət
1-ci növbə	______________________________________ (MRNK-nin imzası)
2-ci növbə	______________________________________ (MRNK-nin imzası)

 

IV. Böyük nəzarətçinin növbəni qəbul etməsi və aşkar etdiyi nöqsanlar barədə qeydi.

Qeyd:

1. Nəzarət planı təsdiq olunduqdan sonra MRNK-nə verilir.

2. Nəzarət planı 1 il ərzində cəzaçəkmə müəssisəsinin RNŞ-də saxlanılır. Plan müəssisənin RNŞ rəisi tərəfindən tərtib edilir.

---

Əlavə 4

Nəzarətçilərin xidmət apardığı otaqların təchizatı
Nəzarətçilər növbəsinin otağı

Otaqda olmalıdır:

- postların tabelindən çıxarış;

- cəzaçəkmə müəssisəsinin gün bölgüsü;

- məhkumların davranış qaydaları;

- məhkumlarda saxlanması qadağan olunmuş əşya, məmulat və maddələrin siyahısı;

- məhkumların özlərində saxlanılmasına icazə verilmiş əşyaların siyahısı;

- məhkumlara satış üçün icazə verilmiş ərzaq məhsullarının və ən zəruri malların siyahısı;

- əl qandalları (5 ədəddən az olmayaraq);

- elektrik fənərlər (hər nəzarətçi üçün);

- müəssisənin ərazisində və binalarında axtarış, aparmaq üçün zəruri ləvazimatlar (metalaxtaran, şuplar, bellər, bıçaq, biz və s.);

- daxili əlaqə telefonu;

- radio qovşağı;

- divar saatı;

- masa, oturacaqlar və yazı ləvazimatları;

- sənədlərin saxlanılması üçün dəmir qutu (seyf);

- paltar şkafı;

- əl yuyulan yer, sabun, dəsmal;

- axtarış aparmaq üçün xələt və kombinezonlar (hər nəzarətçi üçün);

- elektrik çaydan, parç;

- medikamentlərlə təchiz olunmuş dərman qutusu;

- təhvil-təslim olunan əmlakın siyahısı.

Görüşlərin keçirilməsi, sovqat, bağlama və banderolların qəbulu və verilməsi üzrə nəzarətçinin otağı

Otaqda olmalıdır:

- cəzaçəkmə müəssisəsinin gün bölgüsü;

- görüş keçirilmə qaydaları;

- məhkumlarda saxlanması qadağan olunmuş əşya, məmulat və maddələrin siyahısı;

- məhkumların özlərində saxlanılmasına icazə verilmiş əşyaların siyahısı;

- iki ədəd ağ xələt;

- sovqat və bağlamanı yoxlamaq üçün alətlər dəsdi (mətbəx bıçağı, çəngəl, qaşıq, konserv açmaq üçün bıçaq, qayçı, uzun biz, zərrəbin və s.), habelə sovqatların verilməsi üçün xüsusi tara;

- daxili əlaqə telefonu;

- radio qovşağı;

- masa, masaüstü saat;

- əl-üz yuyulan yer, sabun, dəsmal;

- elektrik çaydanı və parç;

- medikamentlərlə təchiz olunmuş dərman qutusu;

- əmlakın siyahısı.

Otaq sovqat, bağlama və banderolların müvəqqəti saxlanılması üçün rəflə, üst paltarı üçün şkafla, gigiyenik örtüklə örtülmüş masa və oturacaqlarla təchiz olunur.

Kamera tipli otaqlarda və cərimə təcridxanalarında nəzarətçinin otağı

Otaqda olmalıdır:

- kamera tipli otaqda və cərimə təcridxanasında saxlanılan məhkumların gün bölgüsü;

- məhkumların yemək norması;

- məhkumların özlərində saxlanılmasına icazə verilmiş əşyaların siyahısı;

- məhkumlara saxlanması qadağan olunmuş əşya, maddə və məmulatların siyahısı;

- xidməti sənədlər: post tabelindən çıxarış; kamera tipli otaqlarda və cərimə təcridxanasında məhkumların saxlanılma şəraiti; məhkumların davranış qaydası, cərimə (intizam) təcridxanasında və kamera tipli otaqda məhkumların qeydiyyat kitabı, axtarış aparmaq üçün alətlər dəsdi: (metalaxtaran, bıçaq, biz, məhkumlar üzərində axtarış aparmaq üçün xələtlər (nəzarətçilərin sayına uyğun);

- xidməti sənədlər üçün dəmir qutu (seyf);

- NBM-lə siqnalizasiya;

- masa;

- oturacaqlar;

- paltar asılqanı (şkaf);

- daxili telefon əlaqəsi;

- divar saat;

- elektrik fənəri;

- radio qovşağı:

- çöl və otaq termometri;

- elektrik çaydanı və parç;

- əl-üz yuyulan yer, dəsmal, sabun;

- əl qandalları (3 ədəd);

- məhkumlar üçün dəyişək üst paltarı;

- medikamentlə təchiz olunmuş dərman qutusu;

- təhvil-təslim edilən əmlakın və sənədlərin siyahısı.

---

Əlavə 5

Nəzarətçilər növbəsi xidmətinin nəticələrinin qeydiyyatı
Kitabı

Başlanıb: "___" _________________ 200__il

 

Qurtarıb: "_____" _______________ 200__il

Məzmunu

1. Nəzarətçilər heyətinin siyahısı.

2. Nəzarət xidmətinin vəziyyəti.

3. Xidmət zamanı şəxsi heyətin hərəkətləri haqqında arayış.

4. Nəzarətçilərin məzuniyyət cədvəli.

Qeyd:

1. Nəzarətçilər növbəsinin xidməti əlavəyə uyğun müəyyən edilir. Nəzarətçilər xidmətinin qiymətləndirilməsi aşağıdakı kimi müəyyən edilir:

- nəzarətçilər növbəsinin 70 %-dən az olmayaraq əla, qalanları isə yaxşı və kafi qiymətlər aldıqda - "əla";

- nəzarətçilər növbəsinin 95 %-dən az olmayaraq müsbət, o cümlədən 70 % az olmayaraq əla və yaxşı qiymətlər aldıqda - "yaxşı";

- nəzarətçilər növbəsinin 90 %-dən az olmayaraq əla, yaxşı və kafi qiymətlər aldıqda - "kafi".

Nəzarətçilər növbəsi qiymətləndirilərkən, həmçinin texniki vasitələrdən xidmətdə istifadə edilməsi işinin vəziyyəti, cəzaçəkmə müəssisəsinin müdiriyyəti ilə qarşılıqlı əlaqə, xidmətin təşkili zamanı əməliyyat vəziyyəti və nəzarətçilər müşahidəsi barədə məlumatlardan bacarıqla istifadə edilməsi nəzərə alınır.

2. Xidmət həcminin yerinə yetirilməsi, ay ərzində faktiki qoyulmuş postların sayını 100-ə vurmaq və norma üzrə postların sayına bölməklə müəyyən edilir. Məsələn: 5 postun gündəlik xidmət həcmi, ay ərzində (30 x 5) - 150 post, faktiki 120 post qoyulmuşdur, 120 x 100 : 150 = 80 %.

3. II, III, IV, VI bölmələr üzrə nəzarətçilər xidmətinin vəziyyəti haqqında məlumatlar artım qaydasında 10 gündə bir dəfə nəzərə alınır. II və III bölmələrdə nəzarətçilərin, cəzaçəkmə müəssisəsi əməkdaşlarının nəticələri birlikdə nəzərə alınmalıdır.

4. Soyuq silaha hücum üçün hazırlanmış cürbəcür bıçaqlar və digər metal əşyalar, habelə qeydə alınmamış kəsici-deşici alətlər aid edilir.

5. Kitab cəzaçəkmə müəssisəsinin rejim və nəzarət şöbəsinin rəisi tərəfindən aparılır. Kitab nömrələnir, möhürlənir və 3 il müddətinə saxlanılır.

1. Şəxsi heyətin siyahısı

S/S ¹	S.A.A.	Rütbəsi	Təvəllüdü	Təhsili	Vəzifəsi və təyin olunduğu vaxt	Müqaviləsinin qurtarma və ehtiyata çıxma vaxtı	Böyük nəzarətçi vəzifəsinə təyin olunduğu əmrin ¹-si	Ailə vəziyyəti	Ünvanı
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

2. Nəzarətçilər xidmətinin vəziyyəti

Adı

Aylar

Yanvar

Fevral

Mart

1 rüb

Aprel

May

İyun

2 rüb

İyul

Avqust

Sentyabr

3 rüb

Oktyabr

Noyabr

Dekabr

4 rüb

Cəmi ildə

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

I. Xidmətin həcmi norma ilə (postlar üzrə) yerinə yetirilib (%-lə)

II. Qarşısı alınıb cinayətlər, o cümlədən qaçma lağım atma

III. Götürülüb pul (manatla) cəmi o cümlədən yaşayış sahəsinin NBM-də axtarış zamanı görüşlərdə, sovqatlardan, bağlamalardan hasardan atılma zamanı

Spirtli içkilər cəmi (litrlə) yaşayış sahəsinin NBM-də axtarış zamanı görüşlərdə, sovqatlardan, bağlamalardan hasardan atılma zamanı

I. Xidmətin həcmi norma ilə (postlar üzrə) yerinə yetirilib (%-lə)

II. Qarşısı alınıb cinayətlər, o cümlədən qaçma lağım atma

III. Götürülüb pul (manatla) cəmi o cümlədən yaşayış sahəsinin NBM-də axtarış zamanı görüşlərdə, sovqatlardan, bağlamalardan hasardan atılma zamanı

Spirtli içkilər cəmi (litrlə) yaşayış sahəsinin NBM-də axtarış zamanı görüşlərdə, sovqatlardan, bağlamalardan hasardan atılma zamanı

Narkotik vasitələr və psixotrop maddələr (kq.) cəmi yaşayış sahəsinin NBM-də axtarış zamanı görüşlərdə, sovqatlardan, bağlamalardan hasardan atılma zamanı

Odlu silah (ədəd) Soyuq silah (ədəd)

IV. Digər hallar qanunçuluğun pozulması məhkumlar və onların qohumları ilə qeyri qanuni əlaqələr xidmətin kobudcasına pozulması fövqəladə hallar nəzarətçilərin həlak olması məhkum olunub

V. Nəzarətçi heyətinin komplektləşdirilməsi ştat üzrə siyahı üzrə (hər ayın 1-nə)

VI. Rejimin vəziyyəti cəmi rejim pozuntusunun sayı (hallar) spirtli içkilərin qəbulu narkotik vasitələrin və psixotrop maddələrin qəbulu cəmi cinayətlər (hallar) - o cümlədən qaçma, onlardan: lağım atma və yeraltı kommunikasiyalar ilə müşayiətsiz hərəkət etmə hüququ olan məhkumlar MTSM-dən

VII. Nəzarətçilər xidmətinin qiymətləndirilməsi

Nəzarətçilər növbəsi xidmətinin qiymətləndirilməsi

Əla	Yaxşı	Kafi	Qeyri-kafi
Xidmət aparılarkən, əməliyyat şəraitinin və nəzarətçilərin müşahidələrinin məlumatlarından bacarıqla istifadə edilmişdir. Növbədə olan şəxslər təşəbbüskarlıq göstərmişlər. Xidmət müəyyən olunmuş cədvəl üzrə yerinə yetirilmişdir. Məhkumlar üzərində və obyektlərdə vaxtında və keyfiyyətlə axtarış aparılmışdır. CM-də hadisəyə yol verilməmiş, xidmətin aparılması qaydası pozulmamışdır. Gün bölgüsünün yerinə yetirilməsi təmin edilmişdir.	Xidmət aparılarkən, əməliyyat şəraitinin və nəzarətçilərin müşahidələrinin məlumatlarından bacarıqla istifadə edilmişdir. Növbədə olan şəxslər təşəbbüskarlıq göstərmişlər. Xidmət müəyyən olunmuş cədvəl üzrə yerinə yetirilmişdir. Məhkumlar üzərində və obyektlərdə vaxtında və keyfiyyətlə axtarış aparılmışdır. CM-də nəzarətçilərin günahından məhkumların qaçmasına, habelə cinayətkarlar tərəfindən qadağan olunmuş əşyaların istifadə edilməsi ilə digər cinayətlərin törədilməsinə yol verilməmişdir.	Xidmət aparılarkən, əməliyyat şəraitinin və nəzarətçilərin müşahidələrinin məlumatlarından tam istifadə olunmamışdır. Xidmət aparma cədvəlinin pozulmasına yol verilmişdir; CM-dəgün bölgüsü dəqiq yerinə yetirilməmişdir. Məhkumlar arasında qadağan olunmuş əşyalarla hadisə törədilməsinə yol verilməmişdir. Nəzarət altından qaçmanın qarşısı alınmışdır. (Yeraltı kommunikasiya və lağım atma yolu ilə qaçmaya yol verilməmişdir).	Nəzarətçilər tərəfindən qarşısı alına biləcək nəzarət altından qaçma halları, habelə məhkumlar tərəfindən qadağan olunmuş əşyalardan istifadə etməklə hadisələr baş vermiş, nəzarətçilər tərəfindən xidmət aparmanın kobud pozuntularına yol verilmişdir.

---

Əlavə 6

_______ ¹-li cəzaçəkmə müəssisəsinin yaşayış sahəsində iş üçün verilən alətlərin qeydiyyat

Kitabı _________

Verilən alətin adı və sayı	Alətin verilməsi tarixi və vaxtı	Alət nə vaxta (saata) kimi verilib	Alınmış alətə görə cavabdeh şəxs		Alətlərin qaytarılma vaxtı	Alətlərin alınması haqda nəzarətçinin imzası
			Soyadı, adı, atasının adı	Alətin alınmasına görə imzası

Qeyd:

1. Yeməkxanaya verilən alət, alan şəxsin mütləq imzası ilə kitabın ayrıca səhifələrində qeydə alınır.

2. Alətlər daimi istifadə olunan otaqlarda (bərbərxana, çəkməçi, dərzixana) müəssisə rəisinin müavini tərəfindən təsdiq olunmuş siyahı olmalıdır.

3. Məhkumlara verilən alətlər nömrələnməlidir.

---

Əlavə 7

Cərimə (intizam) təcridxanasında, kamera tipli otaqlarda və birnəfərlik kamerada saxlanılan məhkumların qeydiyyat
Kitabı

S/S ¹	Məhkumun soyadı, adı, atasının adı	Dəstənin ¹	Nəyə görə tənbeh tədbiri tətbiq edilib	Keçirilib			Azad olunma tarixi və vaxtı	Azad olunma haqqında nəzarətçinin imzası	Qeyd
				Tarixi, vaxtı və müddəti	Kamera ¹	Nəzarətçinin imzası

Qeyd:

1. Kitab CT(İT) və KTO üzrə nəzarətçisi tərəfindən aparılır.

2. Məhkumların qeydiyyatı 3 hissəyə bölünmüş kitabda aparılır: birinci hissə - KTO və birnəfərlik kameralarda, ikincisi hissə - cərimə (intizam) təcridxanasında saxlanılanlar, üçüncü hissə - MRNK-nın qərarı ilə CT (İT)-na keçirilmiş məhkumların qeydiyyatı üçündür.

---

Əlavə 8

Müəssisə	¹ ______________________
Dəstə	¹ ______________________
Şəxsi iş	¹ ______________________

Görüşlərin, sovqat, bağlama və banderolların verilməsinin qeydiyyat
vərəqəsi

Soyadı ___________________ adı ____________________ atasının adı __________________ Doğulduğu il ____________________ maddə _______________________________________ Müddət _________________, müddətin başlanması _________ müddətin sonu __________ İl ərzində veriləcək görüş, bağlama, sovqat və banderolların norması:

 

Qısa müddətli _________________________
Uzun müddətli ________________________
Sovqat, bağlama _______________________
Banderol _____________________________

1. Məhkumların qohumları

Qohumların soyadı, adı, atasının adı	Qohumluq dərəcəsi	Qohumların yaşayış yeri

 

Xüsusi hissənin rəisi ____________________________________________________________ (rütbəsi, soyadı, imzası)

"_____" ___________________ 20 ______ il.

2. Görüşlərin qeydiyyatı

Görüşün tarixi	Kimlə görüş verilib		Görüşün növü (qısa, uzun müddətli)	Görüşün müddəti (saat, gün)	Görüşü keçirən nəzarətçinin və MRNK-nin imzası
	Qohumluq dərəcəsi	Soyadı, adı, atasının adı, ünvanı
1	2	3	4	5	6

3. Bağlama, sovqat və banderolların verilməsinin qeydiyyatı

Verilmə tarixi	Bağlama, sovqat və ya banderol	Kim tərəfindən daxil olub (s.a.a.)	Məhkumun imzası	Nəzarətçinin imzası
7	8	9	10	11

4. Məhkumların saxlanmasında olan dəyişikliklər

Əmrin və qərarın tarixi və ¹-si	Əmrlə (qərarla) nəzərdə tutulmuş həvəsləndirmə (tənbeh)

Qeyd:

1. Vərəqələr ağzı bağlı dəmir qutuda görüşlərin keçirilməsi, bağlama, sovqat və banderolların verilməsi üzrə nəzarətçidə saxlanılır və MRNK-nın nəzarəti altında aparılır.

2. Məhkum cəzaçəkmə müəssisəsindən getdikdə vərəqə müəssisə rəisinin əməliyyat-rejim işləri üzrə müavini tərəfindən təsdiq edilir və məhkumun şəxsi işinə əlavə edilir.

3. Vərəqə qalın kağızdan hazırlanır.

4. Vərəqənin birinci hissəsi xüsusi hissə tərəfindən doldurulur və xüsusi hissənin rəisi tərəfindən imzalanır.

---

Əlavə 9

"Təsdiq edirəm" Cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi _________________________ "_____" ____________________ 20 _____ il

Məhkumlar üzərində nəzarət xidmətinin aparılması cədvəli

(I variant)

S/s ¹

Tədbirlər

Vaxt

7 - 8

8 - 9

9 - 1 0

1 0 - 1 1

11-12

12-13

13-14

14-15

15-16

16-17

17-18

18-19

19-20

20-21

21-22

1

Yuxudan durma

2

Səhər yeməyi

*

*

3

Məhkumların işə və işdən sonra yerbəyer edilməsi

*

*

4

Səhər və axşam yoxlanması

*

*

5

KTO üzrə nəzarətçiyə gün bölgüsünün təmin olunmasında gömək

*

*

*

*

6

Marşrut üzrə xidmət aparma (zəif yerlərin yoxlanılması)

Marşrut ¹ 1

*

*

*

Marşrut ¹ 2

*

*

*

Marşrut ¹ 3

*

*

Marşrut ¹ 4

*

*

7

Müşayiətsiz hərəkət edən məhkumlar üzərində axtarış (müəssisəyə daxil olarkən (çıxarkən)

*

*

*

8

Yaşayış sahəsində qaçmağa meyilli məhkumların yoxlanılması

*

*

*

9

Məhkumların istehsalat sahəsində yoxlanılması

*

*

*

*

*

10

Nahar

*

*

11

Məhkumlara görüşlərin, sovqat və bağlamaların verilməsi

*

*

12

Mədəni-kütləvi tədbirlərin təmin edilməsi

*

*

*

*

*

13

Məhkumların tibb-sanitariya hissəsində qəbulunun təmin edilməsi

*

*

14

Şam yeməyi

*

*

15

CT və KTO axşam yoxlanması

16

Cədvələ əsasən axtarışın keçirilməsi

*

*

17

CT və KTO məhkumların saxlanma şəraitinin yoxlanması

*

18

Böyük nəzarətçinin MRNK-ya məruzəsi

*

*

*

*

*

*

*

 

 

22-23

23-24

24-1

1-2

2-3

3-4

4-5

5-6

6-7

MRNK

Böyük nəzar.

Yaş. sah. nəz.

CT-nın nəza.

Görüş otağı üzrə nəzar.

İstehsalat sahəsi üzrə

Müdir. Nümayən.

Məhk. özfəal təşkil

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

*

 

"Razıyam" Cəzaçəkmə müəssisəsi rəisinin ƏRİ üzrə müavini _______________________ (imza)

Cəzaçəkmə müəssisəsinin RNŞ-nin rəisi ___________________________ (imza)

---

Əlavə 10

"Təsdiq edirəm" Məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisəsinin rəisi __________________________________ "_____" _____________________ 20 ____ il.

Nəzarət planı

"______" __________________ 20 ___ il.	"___" ___________ 20 ___ il. "____" saatadək
MRNK I növbə _________________________	II növbə _______________________________
rütbəsi, s.a.a.	rütbəsi, s.a.a.

 

Nəzarətin qüvvələri	I. Nəzarət obyektləri						Axtarışın aparılması
	MTSM ərazisi		Cərimə təcridxanası		İstehsalat obyektləri
	S.A.A.	Vaxt	S.A.A.	Vaxt	S.A.A.	Vaxt	S.A.A.	Vaxt
1	2		3		4		5
MTCM əməkdaşları
Nəzarətçilər növbəsi
Məhkumların özfəaliyyət təşkilatı
1. Axtarış aparılacaq obyektlər
2. Xidmətin aparılmasına nəzarət

 

MTCM-nin rəisi	MTCM rəisinin
_________________________________	ƏRİ üzrə müavini ______-______________
(rütbəsi, s.a.a.)	(rütbəsi, s.a.a.)

II. MTCM-nin əməkdaşlarının və nəzarətçilərinin xidmətini yoxlayan şəxslərin qeydləri:

III. Nəzarətçilər növbəsi xidmətinin qiymətləndirilməsi

MRNK ______________________________ (imza)

IV. MRNK və böyük nəzarətçi tərəfindən növbənin qəbul edilməsi barədə qeyd.

Qeyd:

1. Nəzarət planı təsdiq olunduqdan sonra MRNK-ya verilir.

2. Nəzarət planları MTCM rəisinin ƏRİ üzrə müavinində (RNŞ-nin rəisində) saxlanılır və onun düzgün aparılmasına nəzarət edir.

---

Əlavə 11

Nəzarətçilər növbəsinə

ƏMR

(nümunəvi variant)

Əmr edirəm:

"Gizirlər ... (soyadı), ... (soyadı), ... (soyadı) tərkibdə nəzarətçilər növbəsi cəzaçəkmə müəssisəsinin əməkdaşları ilə qarşılıqlı əlaqədə yaşayış və istehsalat sahələrində məhkumların davranışına nəzarəti təmin etsin, məhkumlar tərəfindən davranış qaydalarının pozulmasına və cinayətlərə yol verilməsin. Qaçmağa meylli məhkumlar üzərində nəzarətə, yeraltı tikililərin və kommunikasiyaların, maneə qurğularının vəziyyətinə xüsusi diqqət yetirsin.

Xidmət aparma zamanı qanunçuluğa ciddi riayət olunsun.

Müəssisə rəisinin növbətçi köməkçisi, müdiriyyət nümayəndələri və qarovul rəisi ilə əlaqə şəxsən və telefonla saxlanılsın.

Xidmət bu gün saat 08.00-dan yeni növbə gələnə kimi aparılsın. Böyük nəzarətçi gizir ... (soyadı)".

 

İSTİFADƏ OLUNMUŞ MƏNBƏ SƏNƏDLƏRİNİN SİYAHISI

 

1.       18 iyun 2007-ci il tarixli 3305 nömrəli Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin Əmri (Azərbaycan Respublikasının Normativ Aktlarının Bülleteni, 2007-ci il, ¹ 05-06)

2.       14 sentyabr 2009-cu il tarixli 29-T (Şəhadətnamə ¹ 3473) nömrəli Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin Əmri (Azərbaycan Respublikasının Normativ Aktlarının Bülleteni, 2009-cu il, ¹ 09-10)

3.       16 iyun 2010-cu il tarixli 10-T nömrəli Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin Əmri